Украины өмнөд хэсэгт орших Одесса боомт хот нь Украин, Орос даяар тархсан гэмт хэргийн асар том сүлжээний гол түшиц газруудын нэг байв. Үндэстэн дамнасан гэмт хэрэгт хяналт тавьдаг олон улсын байгууллагуудын нэгдэл болох “Үндэстэн дамнасан зохион байгуулалттай гэмт хэргийн эсрэг санаачилга (GITOC)” нь тус бүс нутгийг “Европ дахь хамгийн хүчирхэг гэмт хэргийн экосистемийн нэг хэсэг" гэж тодорхойлж байсан юм.
The Economist сонины орон нутгийн цагаар 24-ний өдөр мэдээлснээр ОХУ Украин руу довтолсон явдал нь энэхүү нөлөө бүхий гэмт хэргийн ертөнцөд “газар хөдлөлттэй” адил нөлөө үзүүлж, Украинаар дамжин өнгөрөх олон улсын хууль бус наймааны замыг хаагаад зогсохгүй Украин болон Оросын мафийн холбоог тасалсан болохыг онцолжээ.
2021 оны байдлаар Украин улс нь “Үндэстэн дамнасан зохион байгуулалттай гэмт хэргийн эсрэг санаачилга”-ын гэмт хэргийн индексээр 193 орноос 34-р байранд, Европын орнуудаас 3-рт жагсаж байв. 1991 онд ЗХУ-аас салан тусгаарласнаас хойш тус улсад авлига, хээл хахуулийн хэрэг ихээхэн газар авсан байна. 2019 онд ажлаа хүлээн авсан Володимир Зеленськийн засгийн газар шинэчлэл хийхээр зүтгэсэн ч тийм ч үр дүнтэй байж чадаагүй юм. Транспэрэнси Интернэшнл байгууллагаас гаргасан 2022 оны авлигын индексээр Украин улс 100-аас 33 оноо авч 180 орноос 116-д жагсаж байв.
Дайны өмнө Украин нь Афганистаны героин, Төв болон Өмнөд Америкийн кокаиныг Оросыг дэмжигч Донбассын бүс нутаг болон Одесса зэрэг Хар тэнгистэй хиллэдэг өмнөд боомт хотуудаар дамжуулан Европ руу нийлүүлдэг гол зам байв. Харин Николаев хотын тухайд Ази, Африк руу хууль бусаар зэвсэг тээвэрлэдэг экспортын бааз байсан юм. Түүнчлэн 2020 онд Украин улс нь Европт нийлүүлсэн хууль бус тамхины хэмжээгээрээ Хятадыг гүйцэж байсан аж. 2020 онд амфетамин үйлдвэрлэдэг 67 газрыг илрүүлэх зэргээр хар тамхины хууль бус үйлдвэрлэл ч асар ихээр нэмэгдэж байжээ.
Харин дайн бүх зүйлийг өөрчилсөн байна. ОХУ-ын байлдааны хөлөг онгоцнууд Хар тэнгисийг бүсэлсэн тул Хар тэнгисийн боомтоор дамжин өнгөрөх хууль бус наймааны зам бүрэн хаагдсан байна. Үүгээр зогсохгүй Украины сөрөг довтолгоо хийж буй бүс болон Донбассын хил нь агаарын тулалдааны талбар болсон билээ. Түүнчлэн цэрэг татлагын улмаас зохион байгуулалттай гэмт хэргийн бүлэглэлүүд хүний нөөцгүй болж, дайны болон хөл хориотой нөхцөлд ямар нэгэн үйл ажиллагаа явуулах нь тун хүндрэлтэй болсон нь гарцаагүй. Энэ нь олон улсын хууль бус гэмт хэргийн ертөнцөд тун таагүй орчныг үүсгэсэн байна.
Түүнчлэн эх оронч үзэлч бас үүнд нөлөө үзүүлжээ. Украины ихэнх гэмт хэргийн бүлэглэлүүд Оросын хамтрагчидтайгаа холбоогоо тасалсан гэж The Economist сонин дурджээ. Зохион байгуулалттай гэмт хэргийн шинжээч, Британийн улс төр судлаач Марк Галеотти “Гэмт хэрэгтэн гэж нэрлэгдэх, эх орноосоо урвагч гэж хэлүүлэх хоёрын хооронд асар их ялгаа бий” гэж хэлсэн юм.
Украин улсаар дамжин хийгддэг хууль бус наймаа зогссоны улмаас олон улсын хууль бус наймааны зам өөрчлөн зохион байгуулалтад орж байна хэмээн The Economist сонин бичжээ. Тухайлбал героин болон амфетаминууд Иранаар дамжиж байгаа бол Литва улс хууль бус тамхины шинэ “төв” болжээ. Харин Эстони улс Төв болон Өмнөд Америкийн кокаины дамжин өнгөрөх шинэ цэг болсон байна. Тэрчлэн Украины нутаг дэвсгэрээр дамжин хууль бусаар хил гардаг хар тамхины наймаа хэвийн явагдахгүй байгаагийн улмаас ОХУ дахь хар тамхины нөөц нэмэгджээ. Өнгөрөгч 10-ны өдөр Оросын эрх баригчид Москва орчмоос 700 кг орчим кокаин хураан авсан байна.
Дайн эсвэл нийгмийн эмх замбараагүй байдал нь ихэвчлэн зохион байгуулалттай гэмт хэргийн үүр уурхай болдог бол Украинд эсрэг үр дагавар үзүүлж байна хэмээн The Economist сонин онцлон тэмдэглэв.
Эх сурвалж: Kyunghyang