Нацист гэмт хэрэгтнүүдийн Нюрнберг шүүх хурлын амьд үлдсэн сүүлчийн прокурор Бен Ференц 103 насандаа таалал төгсчээ.
Хэдэн арван нацист гэмт хэрэгтнүүдийг шоронд, цаазын тавцанд илгээсэн үйл явц дуусахад Ференц дөнгөж 27 настай байв.
Ференц Флоридагийн Бойнтон Бич дэх асрамжийн газарт баасан гарагийн орой унтаж байхдаа нас баржээ. Ференц 1920 онд Румыний Трансильванид төрсөн. Өсөн нэмэгдэж буй антисемитизмээс зугтан түүний гэр бүл удалгүй АНУ руу цагаачилж Нью-Йоркт суурьшжээ.
Тэр 1943 онд Харвардын хуулийн сургуулийг төгсөөд АНУ-ын армид элсэж, Нормандид Холбоотны десант, Арденнийн ажиллагаанд оролцсон. Ференц дайны төгсгөлд нацистуудын дайны гэмт хэргийг мөрдөн шалгах, нотлох баримт цуглуулах үүрэгтэй бүлэгт элсэв.
Тус бүлэглэл Герман дахь Америкийн армийн нэг хэсэг байсан бөгөөд чөлөөлөх явцдаа хорих лагерьт очиж, тэндхийн нөхцөл байдлыг баримтжуулж, амьд үлдсэн хүмүүстэй ярилцлага хийж байжээ.
Тэрээр Германы хамгийн том ххорих газрын нэг болох Бухенвальдыг "үгээр хэлэхийн аргагүй аймшигт газар" гэж тодорхойлж байжээ.
Дайны дараа Ференц Нью-Йоркт буцаж очоод хуульчийн мэргэжлээр ажиллахаар болсон боловч удалгүй Нюрнбергийн шүүх хурал дээр СС-ийн үйлдсэн геноцидын хэргийг хянан хэлэлцсэн 12 шатны шүүх хурлын нэгэнд нотлох баримт цуглуулахаар Нюрнберг рүү илгээжээ.
Тэрээр нацистуудад эзлэгдсэн Зүүн Европт үйл ажиллагаа явуулж, сая гаруй хүний амийг хөнөөсөн СС-ийн үхлийн баг болох "айнзацгруппен" группийн гишүүдийг шүүх хурлын ахлах прокуророор ажилласан юм.
Их хядлага болон дайны гэмт хэрэгт оролцсон 3000 хүний нэрсийн жагсаалт байсан ч. Нюрнбергт болсон нацист дэглэмийн удирдагчдыг шүүх хуралд ердөө 22 яллагдагч байсан гэж тэр хэлсэн байдаг.
Гэсэн хэдий ч хөлөг онгоцны зогсоол дээр газар байхгүй тул бүгдийг нь туршиж үзэх боломжгүй байв. Тиймээс Ференцийн хэлснээр Нюрнберг дэх шударга ёс нь зөвхөн сонгомол байсан.
Энэ хэрэгт шүүгдсэн 22 хүнийг бүгд гэм буруутайд тооцсон бөгөөд тэдний 13 нь цаазаар авах ялаар шийтгүүлжээ.
Эх сурвалж: ВВС
