Украинд дайн эхэлснээс хойших жил гаруйн хугацаанд Хятад улс ОХУ-д цэргийн зориулалттай дрон нийлүүлж байгаа нь илэрчээ. New York Times сонины орон нутгийн цагаар 21-ний өдөр мэдээлснээр Хятадын 26 компанийн үйлдвэрлэсэн дроныг мөн л тус улсын 70 экспортлогчоор дамжуулан Орост худалдсан тухай мэдээлсэн байна. Үүнийг Оросын гаалийн албан ёсны мэдээллээр дамжуулан баталсан бөгөөд экспортын хэмжээ 12 сая ам.доллароор хэмжигдэж байгаа аж.
Орос руу экспортолж буй дронуудын талаас илүү хувь нь дэлхийн хамгийн том дрон үйлдвэрлэгч Хятадын DJI компанийнх байжээ. Тус компанийн дронуудыг бусад компаниудын бүтээгдэхүүнтэй хольж тээвэрлэж, зуучлагч болон жижиг экспортлогчдоор дамжуулан Орос руу экспортлодог байсан гэв. Заримыг нь DJI-ийн охин компани iFlight Technologies-ээр дамжуулан Орос руу шууд зарсан тохиолдол ч байгаа аж. АНУ-ын улс төрийн хэвлэл мэдээллийн Politico сонины 16-ны өдөр онцолсноор “DJI өнгөрсөн оны 11-р сараас 12-р сар хүртэл Арабын Нэгдсэн Эмиратаар (АНЭУ) дамжуулан Оросын дистрибьютерүүдэд зай, камер зэрэг дронтой холбоотой эд ангиудыг нийлүүлсэн” хэмээн мэдээлсэн юм. DJI компанийн дараа орж буй хамгийн том экспортлогч бол АНУ, Герман, Италид салбартай Хятадын дрон үйлдвэрлэгч Autel компани юм. Тус компани нь өнгөрөгч хоёрдугаар сар хүртэл хоёр сая орчим ам.долларын үнэ бүхий дроныг Орос руу экспортолсон гэх тооцоог гаргажээ.
Үүнд зөвхөн Хятадаас Орос руу шууд экспортолсон бараа бүтээгдэхүүнийг тооцож буй юм. Хэрэв Казахстан, Пакистан, Беларусь зэрэг Орост ээлтэй улс орнуудаар дамжсан албан бус экспортыг оруулбал Хятадаас Орос руу нийлүүлсэн энэ төрлийн экспортын хэмжээ улам өсөх нь тодорхой байна. New York Times сонины онцолж буйгаар “Хятад улс ийнхүү их хэмжээгээр дрон экспортолсон явдал нь өнгөрсөн оны хоёрдугаар сарын сүүлээр ОХУ Украинд халдан түрэмгийлсэний дараа ч тус хоёр улсын хооронд "чимээгүй хамтын ажиллагаа" үргэлжилсээр байсныг бэлхнээ харуулж байна. Хятад улс цэрэг арми, дипломат харилцаа болон эдийн засгийн хувьд Оросын өдүүлсэн дайнд ихээхэн дэмжлэг үзүүлж байгаа” гэдгийг мэдэгдэв.
Хэрэв Хятадын компаниуд Орос руу экспортолсон дронууддаа барууны орнуудын технологи эсвэл эд ангиудыг ашигласан бол энэ нь Оросын эсрэг авч хэрэгжүүлж буй барууны холбоотнуудын хориг арга хэмжээг зөрчсөн хэрэг болох юм. Гэвч DJI компанийн зүгээс New York Times-ийн мэдээллийг няцааж, "Өнгөрсөн оны дөрөвдүгээр сарын 16-наас хойш Орос руу дрон шууд экспортолсон тохиолдол байхгүй. Дайн дөнгөж эхэлж байх үеэс л Орос, Украины аль алинд дрон экспортлохоо зогсоосон” гэж мэдэгдэв. Харин зуучлагч компаниар дамжуулан хоёрдогч борлуулалтыг хянах боломжгүй гэдгээ дурдсан байна. DJI компани “Бусад электроникийн компаниудын нэгэн адил бид DJI-ийн бүтээгдэхүүнүүд компанийн хяналтаас гадуур борлуулагдаж буй үед ямар зорилгоор ашиглагдаж байгааг мэдэх боломж байхгүй” хэмээн цохон тэмдэглэжээ. Autel компанийн удирдлагууд ч “ОХУ-д дрон худалдсан тохиолдол байхгүй бөгөөд энэ асуудлаар дотоод шалгалт хийж байна" хэмээн мэдэгдсэн байна.
Түүнчлэн New York Times сонин “Хятадын нисгэгчгүй онгоцонд Америкийн технологи, эд ангийг ашигласан эсэхийг тодорхойлоход амаргүй” гэв. Үүний зэрэгцээ “Хэрэв Хятад улс Орос руу цэргийн зориулалтаар ашиглах боломжтой дрон илгээсээр байвал АНУ, Хятадын хооронд мөргөлдөөн үүсч болзошгүй" гэж онцолсон байна. CNN агентлагийн саяхан мэдээлснээр "Украины цэргүүдийн Донецк мужид өнгөрөгч 10-ны өдөр буудаж унагасан Оросын армийн хуарангаас хөөргөсөн дрон нь Хятадын Фужиан мужийн нэгэн компанийн үйлдвэрлэсэн "Мужин-5" иргэний дрон байсан” хэмээсэн юм.
Түүнчлэн Ройтерс агентлаг 21-ний өдөр мэдээлснээр, АНУ-ын Сангийн яамны зүгээс Иран болон Туркийн дөрвөн агентлаг, гурван хүний эсрэг хориг арга хэмжээ авсан болохыг дурдав. Үүнд хориг арга хэмжээ авсан газруудад Ираны Батлан хамгаалах технологийн шинжлэх ухааны судалгааны төв (DTSRC), тэнд худалдааны менежер, худалдан авалтын төлөөлөгчөөр ажиллаж байсан Аманала Файдар, түүний үүсгэн байгуулсан Паражан Индустриал Инженеринг ХХК, Туркийн иргэн Мурат Бухи нар багтжээ. Тэднийг Ираны Батлан хамгаалах, логистикийн яамны захиалгаар цэргийн төрөл бүрийн техник хэрэгсэл, тэр дундаа Европын дроны хөдөлгүүрийг худалдан авсан хэрэгт буруутгаж байгаа юм. АНУ-ын Терроризм, санхүүгийн тагнуулын асуудал эрхэлсэн Сангийн яамны нарийн бичгийн дарга Брайан Нелсон "Ираны тал дрон болон ердийн зэвсгийг итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчөөр дамжуулан олшруулж байгаа нь баттай баримтаар нотлогдсон. Энэ нь бүс нутгийн аюулгүй байдал, дэлхийн тогтвортой байдлыг алдагдуулсаар байна" хэмээн мэдэгдсэн байна.
Эх сурвалж: JoongAng