
Энэтхэг улс сарны өмнөд туйлд сансрын аппаратаа амжилттай газардуулсан дэлхийн анхны улс болсноос долоо хоногийн дараа нар руу шинэ хөлөг нисгэв.
Бидэнд хамгийн ойр байгаа оддыг ажиглах, нарны салхи гэх мэт сансрын цаг агаарын онцлогийг судлах зорилгоор Энэтхэгийн хувьд анхны сансрын ажиглалтын төв нь энэхүү Aditya-L1 болох юм.
Өөрөөр хэлбэл Aditya-L1-ийн анхны зорилго нь нарыг судлах биш юм. НАСА болон Европын сансрын агентлаг (ESA) өмнө нь мөн ийм зорилгоор тойрог замд төхөөрөмж байрлуулсан боловч зарим өвөрмөц онцлогтой.
"Адитья" гэдэг нь санскрит, хинди хэлээр нарны бурхны нэр юм. Сансрын хөлгийг есдүгээр сарын 2-ны бямба гаригт Шрихарикота арал дээрх Энэтхэгийн гол сансрын буудлаас хөөргөсөн юм.
Нар руу хэр удаан нисэх вэ?
Тус хөлгйн хүрэх газар нь дэлхийгээс 1.5 сая километрийн зайтай. Энэ нь Дэлхий, Сар хоёрын хоорондох зайнаас бараг дөрөв дахин их боловч дэлхийгээс 151 сая километрийн зайд оршдог Нар хүртэлх зайны дөнгөж зууны нэг нь юм.
Харьцуулбал, долоо хоногийн өмнө Сугар гаригийн дэргэдүүр өнгөрсөн НАСА-гийн "Паркер" сансрын хөлөг нарны гадаргуугаас 6.1 сая километрийн зайд нисэх юм.
Гэхдээ Aditya-L1 зорьсон газартаа хүрэхэд нэлээд хугацаа шаардагдана. "Aditya-L1-ийг хөөргөхөөс эхлээд L-1 (Лагранж цэг) хүртэл аялах нийт хугацаа дөрвөн сар орчим байх болно" гэж Энэтхэгийн Сансар судлалын байгууллага (ISRO) мэдэгдсэн.
Лагранжийн цэг гэж юу вэ?
Лагранжийн цэг
Ажиглалтын газрын нэр дээрх L1 тэмдэглэгээ нь Лагранжийн цэг буюу Нар, Дэлхий гэх мэт хоёр том биетийн таталцлын хүч бие биенээ үгүйсгэж, тэнцвэрийн бүсийг үүсгэдэг орон зайг хэлнэ.
Энэ цэгийг 18-р зуунд анх судалсан Францын математикч Жозеф-Луи Лагранжийн нэрээр нэрлэсэн юм.
Aditya-L1 нислэгийн зорилго юу вэ?
"Aditya-L1"-ийн үүрэг бол цахилгаан соронзон цацраг мэдрэгч, бөөмс илрүүлэгч зэрэг багаж ашиглан фотосфер ба хромосфер гэж нэрлэгддэг нарны гаднах давхаргыг ажиглах явдал юм.
Мөн сансрын цаг агаарт нөлөөлж буй хүчин зүйлсийг судлах болно. Тухайлбал, дэлхийн хойд болон өмнөд туйлын туяа төдийгүй цахилгаан соронзон эвдрэлийг үүсгэдэг нарны салхины динамикийн талаар илүү сайн ойлголттой болхоор зорьж байна.
Сансрын ажиглалтын төв /Aditya-L1/ тойрог замдаа орсны дараа нарны идэвхжил, түүний сансрын цаг агаарт үзүүлэх нөлөөг бодит цаг хугацаанд хянах давуу талыг олгоно" гэж ISRO хэлэв.
"Aditya-L1" төхөөрөмж
Тус хөлөгт барлуулсан долоон төхөөрөмжийн дөрөв нь Нарыг өвөрмөц харах байрлалаас шууд ажиглаж, үлдсэн гурав нь L1 Лагранж цэг дэх бөөмс болон хээрийн судалгаа хийх бөгөөд ингэснээр нарны динамик болон түүний гариг хоорондын орон зайд үзүүлэх нөлөөллийн талаарх чухал мэдээллийг бидэнд өгөх болно.
Цуглуулсан мэдээлэл нь нарны титмийн халаалт (түүний дээд, хамгийн халуун давхарга), титмийн массын ялгаралт, нарны цацраг, түүнчлэн сансрын цаг агаарын динамик зэрэг нарны идэвхжилийн онцлогуудын талаар илүү ихийг олж мэдэхэд бидэнд тусална гэж ISRO найдаж байна. .
"Aditya-L1"-ийн зардал хэд вэ?
Энэтхэгийн сансрын агентлаг бодит зардлын талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгөөгүй байна. Гэхдээ Энэтхэгийн засгийн газар 2019 онд төслийг батлахад 46 сая орчим ам.долларын өртөгтэй байхаар тооцоолсон.
Энэхүү төхөөрөмж нь сансарт таваас дээш жил байхаар бүтээгдсэн. ISRO нь таталцлын хүчийг ашиглан сансрын цаашдын аялалд бага хүч чадалтай пуужин илгээхийг илүүд үздэг. Энэ арга нь Сар, Ангарагт хүрэхэд удаан хугацаа шаардагдах боловч хөөргөх зардал нь хүнд пуужинтай харьцуулахад бага байдаг гэсэн үг юм.
Нисгэгчгүй "Чандраяан-3" (санскрит хэлээр сарны хөлөг) өнгөрсөн долоо хоногт сарны гадаргуу дээр газардсан нь Энэтхэг улс саран дээр амжилттай газардсан АНУ, Орос, Хятадын дараа дөрөв дэх орон боллоо.
2014 онд Энэтхэг улс Ангараг гаригийн тойрог замд сансрын хөлөг хөөргөсөн Азийн анхны улс болсон юм. Мөн ирэх жил гэхэд дэлхийн тойрог замд гурван өдрийн багтай нислэг үйлдэхээр төлөвлөж байна.
Эх сурвалж: ВВС news