Боловсролын зээлийн сантай холбоотой асуудлаар Уул, уурхайн дэд сайд асан О.Батнайрамдал мэдээлэл хийсэн. Тэрээр "Бакалаврын түвшний 421 оюутны 167 тэрбум төгрөг 100 хувь эргэн төлөгдөөгүй. Магистр, докторт 196 тэрбум төгрөгийн 99 хувийг эргэн төлөөгүй. Дээрх зээлдэгчийн 90 хувь нь өндөр албан тушаалтан, мэдээлэлд ойр хүмүүсийн хамаарал бүхий этгээд байна” гээд “Зээл, тэтгэлэг хоёр тусдаа зүйл. Буцалтгүй тусламж биш, заавал эргэн төлөгдөх ёстой” хэмээсэн.
Тэгвэл БШУ-ны сайд Л.Энх-Амгалан дээрх мэдээллийг буруу, ташаа байсан гэв. Тэрээр “Боловсролын зээлийн сангийн талаар иргэн О.Батнайрамдал мэдээлэл хийсэн. Монгол Улсын Засгийн газраас хэрэгжүүлж байгаа 5Ш ажиллагааны хүрээнд Боловсролын зээлийн сангийн асуудлыг хамгийн түрүүнд ил болгосон. Өнөөдрийн байдлаар тус сангаас 1.2 сая хүүхэд зээл авсан. Энэ их том тоо шүү. Үндсэндээ бид 3.4 сая хүн амтай гэвэл гурван хүний нэг нь зээл авчээ. Үүний 3000 хүүхэд нь 1997 оноос хойш гадаадын их дээд сургуульд суралцсан. Бусад нь буюу 1 сая 197 мянган хүүхэд дотоодын их дээд сургуульд мэргэжил эзэмшжээ.
1997 оноос өнөөдрийг хүртэл нэг их наядын төгрөгийг Боловсролын зээлийн сан оюутнуудын зээлийн тэтгэлэгт зарцуулсан. Сүүлийн үед манай иргэдийн дунд буруу ташаа мэдээлэл гарч “Дарга нарын хүүхэд, мэдээлэлд ойр хүний хүүхэд зээл авчээ” гэж уур бухимдлыг нь хүргэж буй. Энэ буруу, ташаа мэдээллийг өнөөдөр залруулъя. Бүх мэдээлэл иргэнд ил тод байгаа. Үүнийг улс төрийн зорилгоор, улс төрд тодрохоор буруу мэдээлэл түгээж буйд гүнээ харамсаж байна.
Монгол Ардын намын нарийн бичгийн хариуцлагатай нарийн бичгийн дарга О.Батнайрамдалыг иргэнийхээ хувьд энэ мэдээллийг хийсэн болов уу гэж бодож байна.
Засгийн газраас хэрэгжүүлж байгаа 5Ш үйл ажиллагааг бүдгэрүүлж, ард иргэдийн дунд төөрөгдөл үүсгэж байгаад харамсаж байна.
Нэгдүгээрт, Засгийн газрын тогтоол хүчингүй болсон. УИХ чөлөөлөх журмыг батлах ёстой байтал өнөөдрийг хүртэл батлаагүй. Ийм учраас өнгөрсөн хугацаанд явсан чөлөөлт хууль бус гэсэн мэдээлэл явсан. Гэтэл өнөөдөр Иргэний хууль, Дээд боловсролыг санхүүжилт, нийгмийн баталгааны тухай хууль, Монгол Улсын Засгийн газрын тусгай сангийн тухай хууль, Засгийн газрын 2021 оны 347 дугаар тогтоол, Засгийн газрын 2022 оны 346 дугаар тогтоол нь хүчин төгөлдөр байгаа. Үүний хүрээнд гэрээнийхээ үүргийг биелүүлсэн хүүхдүүдийг чөлөөлсөн.
О.Батнайрамдалын мэдээллээр нийт 2368 хүүхэд 363 тэрбум төгрөгөөр суралцсан. Бакалаврын сургалтад 167 тэрбум төгрөгөөр 441 хүүхэд, магистр, докторын түвшинд 196 тэрбум төгрөгийн зээл авсан. Хууль бус чөлөөлөлт буюу 99 хувь нь эргэн төлөгдөөгүй. Өндөр албан тушаалтай, мэдээлэлд ойрхон, нөлөө бүхий хүмүүсийн хамаарал бүхий этгээдүүд зээлийн сангийн 90 хувийн тэтгэлгийг авсан гэсэн.
Харин албан ёсны тоогоор 220.8 тэрбум төгрөгөөр 2288 хүүхэд суралцсан. Бакалаврын сургалтад 101.4 тэрбум, магистр, докторын түвшинд 119.4 тэрбум зарцуулсан. Өнөөдөр бакалаврын түвшинд зээл авсан 325 хүүхдийн гэрээ хэрэгжиж буюу монголдоо ажиллаж буй. 10 хүүхэд зээлээ төлж, 78 нь суралцаж, 8 нь чөлөө авсан байна. Харин магистр, докторт суралцсан хүмүүсийн 34 нь төлж байгаа, 39 нь суралцаж, 40 нь гэрээгээ цуцалж, зээлээ төлсөн бол 230 нь гэрээний үүргээ биелүүлээгүй. Үлдсэн 634-ийнх нь гэрээ хэрэгжиж, 890-ийнх нь гэрээ дуусгавар болсон.
Бид анх мэдээлэл хийхдээ гэрээний үүргээ биелүүлээгүй 230 хүүхдийн асуудлыг хөндсөн. Эдгээр хүнийг гэрээнийхээ үүргийг биелүүлж зээлээ эргэн төлөөч ээ гэж 27 тэрбум төгрөгийн эргэн төлөлтийн асуудлыг ярьсан.
Хоёрдугаарт аль сайдын үед хэдэн хүүхэд зээл авав. О.Батнайрамдалын ярьснаар хууль бус зээл тэглэлт биш. Зургаан хуулийн зохицуулалт, Засгийн газрын тогтоолоор гэрээний үүргийг дуусгавар болгосон. О.Батнайрамдалынхаар 80.2 тэрбумыг тэглэсэн гэж байгаа бол биднийхээр 48.1 тэрбум. Үе үеийн сайд нар шийдвэр гаргаж Боловсролын зээлийн сангийн өрийг тэглэсэн гэдэг нь буруу дүгнэлт юм.
Боловсролын зээлийн сан хүртээмжтэй болж буй. Дэлхийн шилдэг 100-н их сургуульд тэнцсэн хүүхдэд өгдөг байсан тэтгэлгийг 50 болгосон. Гадаад дотоодод суралцагчдын зээлийн гэрээг шинэчилж, тодорхой үүрэг хүлээдэг болгосон. Аль ч ангиллаар, овог нэрээр нь хайсан ч мэдээлэл нь гарч ирдэг системийн шинэчлэлийг долоодугаар сард гаргана. Энд нэг зүйл онцлоход, өнгөрсөн хугацаанд зургаан удаа системийн шинэчлэл хийх гэж 260 сая төгрөг зарцуулсан. Гэвч нэг ч удаа мэдээллийн системийг шинэчлээгүй. Д.Гарди 3000 хүүхдийн 2100 мэдээлэл алга болсон утсан гэхсэн. Компьютерын архивд байгаа мэдээлэл л устсан. Харин бид өнгөрсөн хугацаанд бүх сайд нарын гаргасан 2380 хүүдийн тушаалыг архиваас ил болгоно” гэв.
Үргэлжлүүлэн тэрээр “УИХ-ын гишүүн Ш.Адьшаагийн хүүхэд зээл авсан нь үнэн. Хиймэл оюун ухаанаар суралцаж ирээд энэ чиглэлээрээ ажиллаад нийгмийн даатгалаа төлж зээлээсээ чөлөөлөгдсөн. УИХ-ын гишүүн Ч.Даваасүрэнгийн хүүхэд зээлээр биш тэтгэлгээр явсан юм билээ.
Тэтгэлгийг олон улсын олимпиадад тодорхой амжилт гаргаж, алт, мөнгөн медаль аваад, томоохон их дээд сургуулиас урилга авсан нэгэнд олгодог.
УИХ-ын гишүүн Ш.Раднаасэдийн хүүхэд дэлхийн шилдэг их сургуульд тэнцээд явсан. Аав ээж нь хэн байхаас үл шалтгаалан дэлхийн шилдэг 100 сургуульд тэнцэнэ гэдэг тийм амар биш, жилд 150 орчим хүүхэд тэнцдэг.
Боловсролын зээлийн сангаас 3000 зээлдэгчийн мэдээллээс 2100 нь алдагдсан, өмнө ажиллаж байсан хүмүүс устгасан гэх мэдээлэл бий. Зээлийн мэдээллийн сангаар мэргэшиж байсан ч ёс зүйн зөрчлөөр тушаал буурсан хоёр мэргэжилтний нэг болох н.Сийлэгмаа ажлаасаа гарахдаа компьютероос зээлдэгч нартай холбоотой сүүлийн хоёр жилийн мэдээллийг хард дискт хуулж аваад, устгасан. Цагдаагийн байгууллагад ханд гэж Д.Гарьд даргад даалгасан. Цагдаад хандсан ч хэргийг нь хэрэгсэхгүй болгосон нөхцөл байдалтай байгаа юм” хэмээв.
