Төрийн ордонд улс орны эдийн засаг, нийгмийн тулгамдсан асуудлыг тодорхойлж, шийдэл эрэлхийлэх “Зөвлөлдөж шийдье” зөвлөлдөх уулзалт өнөөдөр болж байна. Зөвлөлдөх санал асуулгад санамсаргүй түүврийн аргаар эхний шатанд сонгогдсон 1570 иргэнээс 801 нь оролцож байгаа юм.
Улаанбаатар хотоос 375 хүн, орон нутгаас 426 хүн, нийт оролцогчдын 54 хувь нь эмэгтэй, 46 хувь нь эрэгтэй. Хамгийн залуу оролцогч 20 настай, хамгийн ахмад оролцогч 89 настай, оролцогчдын дундаж нас 37 байна гэсэн мэдээллийг Үндэсний Статистикийн хорооноос өгсөн.
Зөвлөлдөх зөвлөлийн дарга, академич Г.Чулуунбаатар, гишүүн Ө.Ганхуяг, Д.Моондой, О.Мөнхсайхан, С.Эрдэнэбат нар оролцож, Зөвлөлдөх уулзалтын үйл явцын талаар танилцуулав.
Зөвлөлдөх зөвлөлийн дарга, академич Г.Чулуунбаатар “ Зөвлөлдөх санал асуулгын тухай хуулийг 2017 онд баталсан. Энэ хуулийн дагуу 2022 оны 12 дугаар сард УИХ-аас 80 дугаар тогтоол гаргаж, Монгол Улсын өнөөгийн нийгэм эдийн засгийн тулгамдсан асуудлаар зөвлөлдөх санал асуулга явуулахаар болсон. Зөвлөлдөх санал асуулга нь хоёр үе шаттай зохион байгуулагдах бөгөөд эхнийх нь 01 дүгээр сарын 20-30-ны хооронд Монгол Улсын бүх нутаг дэвсгэрийг хамарч, нийт иргэдийн их олонлогоо бага олонлог болгож, 1570 иргэнийг сонгон Зөвлөлдөх зөвлөлийн гишүүдийн боловсруулсан асуулгаар мэдээллээ авсан. Энэ явцдаа Зөвлөлдөх уулзалтад сайн дураар оролцохоор нийт оролцогчийн 50-аас доошгүй хувийг сонгож, өнөөдрийн уулзалтын үйл ажиллагаа эхэллээ” гэв.
Өнөөдрийн уулзалт санал асуулгад орсон Иргэдийн эрх, хариуцлагын тогтолцооны чиглэлээр үндсэн хоёр илтгэгч тус бүр 15 минутаар тэнцвэртэй мэдээлэл өгснөөр эхлэв. Мэдээллийн дараа 15-18 хүний бүрэлдэхүүнтэй 54 жижиг бүлэг болгон цагийн турш нэг чиглүүлэгчийн тусламжтайгаар оролцогчид зөвлөлдөн ярилцаж байна. Дөрвөн сэдэв тус бүрээр 2 өдрийн турш хэлэлцүүлэг болох юм.
Хэлэлцүүлгийн дараа мэдээлэлтэй болсон оролцогчдоос Үндэсний статистикийн хорооноос санал асуулгыг явуулна. Статистикийн хорооноос хоёр удаагийн санал асуулгын дүнг нэгтгэн боловсруулсан тайланг 16-ны өдөр Зөвлөлдөх зөвлөлд өгөх нь. Зөвлөлдөх зөвлөлийн гишүүд санал асуулгаар гарч ирсэн гол санал дүгнэлтийг нэгтгээд УИХ-д зөвлөмж хэлбэрээр гардуулан өгснөөр Зөвлөлдөх зөвлөлийн үйл ажиллагаа дуусгавар болох юм. Гуравдугаар сарын 05-ны өдөр гэхэд тус зөвлөлийн бүх үйл ажиллагаа дуусах аж. Зөвлөлдөх санал асуулгын бүх процессыг бүрэн баримтжуулж, нээлттэй тавихыг нь тавьж, мэдээлэл өгнө гэв. Зөвлөлдөх зөвлөлийн дарга, академич Г.Чулуунбаатар зарим асуултад хариулт өгөв.
- Анхдугаар санал асуулгын дүнг нэгтгэсэн үү. Оролцогчдоос ямар асуудалд илүү төвлөрч байна вэ?
-Зөвлөлдөх ардчиллын онол, зөвлөлдөх санал асуулгын олон улсын практик, манай хуулийн зохицуулалтаар хоёр санал асуулгын дүнг нэгтгэж гаргах хүртэл анхдугаар санал асуулгын агуулгатай холбоотой мэдээллийг өгөх боломжгүй байдаг. Учир нь, анхны мэдээлэлгүй авсан санал асуулгын дүнг, мэдээлэлтэй авсан санал асуулгатай нь харьцуулж, дүгнэлт гаргадаг шинжлэх ухааны аргачлал байдаг. Харин оролцогчийн талаарх болон хүн амзүйн статистикийн мэдээллийг энэ сарын 30-наас хойш Үндэсний статистикийн хорооноос дэлгэрэнгүй мэдээлнэ. Санал асуулгыг авч дууссаны дараа асуулт нээлттэй болно. Зөвлөлдөх зөвлөлийн зөвлөмж УИХ-д очсоны дараа бүх мэдээлэл олон нийтэд нээлттэй хүрнэ.
-Асуулгын агуулгын талаар мэдээлэл өгч болох уу?
- Оролцогчдоос нийтдээ 60-аас асуултаар асуулга авна. 22-оос бусад нь статистикийн ерөнхий мэдээлэл байдаг. Зөвлөлдөх зөвлөлөөс 4 багц сэдвийн хүрээнд 22 асуулт боловсруулсан. Нэгт, иргэдийн эрх, хариуцлага шударга ёсны тогтолцоо, хоёрт, парламентын ардчилал, гуравт, эдийн засаг, баялгийн хуваарилалт, дөрөвт, нийгмийн харилцааны тулгамдсан асуудал сэдвийн хүрээнд асуулга авна.
-Зөвлөмж асуулт тус бүрээр гарах уу?
-22 асуулт бүрээр иргэдийн байр суурийг нэгтгэсэн дүгнэлт гарна. Асуулт бүрээр УИХ-д хандсан зөвлөмж гарна. Иргэдийн нэрийн өмнөөс төрийн хяналтыг хэрэгжүүлдэг бие даасан тогтолцоо байх боломжтой эсэх асуудал хөндөгдөж яригдана. Энэ талаар санал асуулгын дүн гарна.
-Оролцогчдыг нөлөөнд автахгүй байх боломжийг бүрдүүлж чадсан уу?
-Маш олон талын хяналт бий. Иргэд маань хөндлөнгийн нөлөөнд автахгүй өөрийн итгэл үнэмшлээр байр сууриа илэрхийлнэ гэдэгт итгэлтэй байгаа.
