Нийтийн албанд нийтийн болон хувийн ашиг сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн Нийтийн албанд нийтийн болон хувийн ашиг сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийг дагаж мөрдөх журмын тухай хуулийн төсөл /Улсын Их Хурлын гишүүн Ш.Адьшаа 2022.06.03-ны өдөр өргөн мэдүүлсэн, хэлэлцэх эсэх/-ийг хэлэлцэж байна. Хуулийн төслийн талаар УИХ-ын гишүүн Э.Бат-Амгалан танилцуулав.
Хуулийн төсөлтэй холбогдуулан гишүүд асуулт асууж, хариулт авч байна.
УИХ-ын гишүүн Н.НАРАНБААТАР:
-Хуулийн төслийн үзэл баримтлалтай танилцлаа. АТГ-т хөрөнгө орлогын мэдүүлэг гаргадаг төрийн албан хаагчид зээл авахыг хориглосон ийм зүйл байна. Амьдралд хэр нийцэх вэ? Хөдөө орон нутагт бараа бүтээгдэхүүний үнийн өсөлт хэд дахин “нугарсан”. Зээлээс зээлийн хооронд амьдарч байна. Хувийн жижиг аж ахуй эрхлэх, жижиг гар урлалын зүйл хийх гэдэг юм уу төрийн алба хаагчдын хамаарал бүхий этгээдүүд, гэр бүл үр хүүхдүүд нь ЖДҮ эрхэлдэг айл өрх зөндөө байна. Энэ хүмүүс өрхийн орлогоо нэмэгдүүлэхэд зайлшгүй ипотекийн зээлээс бусад зээлийг авч таарна. Хөдөө орон нутагт ажиллаж буй төрийн алба хаагч сарын 600 мянга, жилийн 6 сая төгрөгийн цалинтай гэж бодвол 80 хувиас нь хэтрэхгүй зээлийг хориглохоор энэ хүмүүс цаашаа яаж амьдрах вэ. Хүмүүсийн амьдралд нөлөөлөх эсэхийг хэрхэн судалсан бэ. Үндсэн хуульд ажил мэргэжлээр нь ялгаварлахгүй гэж заасан мөртлөө “төрд байгаа бол зээл авч болохгүй эсвэл чиний хамаарал бүхий этгээд төрд байгаа бол чи зээл авч болохгүй” гэж төрд ажиллаж байгаа хүмүүсийн ар гэрийг ялгаварлах санаа орчихсон юм болов уу. Үндсэн хуулийн заалтыг зөрчиж байгаа юм биш үү?
УИХ-ын гишүүн Ш.АДЬШАА:
-Энэ асуудал ХЗБХ-д хөндөгдөж байсан. Төрийн бүх алба хаагчдыг цалингийн зээл бусад зээлийг хязгаарласан зүйл байхгүй. Жилийн ХОМ нь 80 хувиас дээш гарсан, цалинтай тэнцэх хэмжээний асуудалд зээл олгохыг хориглоно гэж байгаа юм. Түүнээс биш ипотекийн зээл, эрүүл мэндийн зээл нээлттэй. АТГ-аас авсан мэдээллээр төрийн алба хаагч өөрийнхөө мэдүүлсэн орлогоос хэд дахин хэтэрсэн зээл авдаг судалгаа бий. Зээлээр дамжуулж авлигын ашиг сонирхол бий болдог. Үндсэн хуульд заасан хүн бүр тэгш эрхтэй, хөрөнгө мөнгө албан тушаалаар ялгаварлахгүй байх зарчим байгаа нь үнэн. Гэхдээ нийт улсын эрх ашиг хөндөгдөх асуудал байхыг үгүйсгэхгүй.
