Ухаалаг утасны хэрэглээ хэт өндөр байгаа нь нойргүйдэлд хүргэж байна
2014 оны өвөл Техаст 13 настай охин ямар нэг зүйл шатаж байгаа үнэрээр сэржээ. Түүний утас хэт халснаас болж хайлж байв. Мэдээллийн хэрэгслүүд энэхүү мэдээллийг нийтэд мэдээлэхэд хүмүүст айдас бий болж байлаа. Энэ тохиолдол аюултай хэдий ч профессор Жений хувьд яагаад хүмүүс орныхоо хажууд эсвэл дэргэдээ өөрийн гар утсыг ойрхон байлгахыг илүүд үзэх болсон нь анхаарлыг нь татжээ.
Ингээд тэрээр Сан Диегогийн их сургуулийн өөрийн оюутнуудаас орондоо орсон байхдаа утсаараа юу хийдэг талаар асуумж явуулжээ.
Оюутнууд бүгд өөрийн утсыг хүрэхэд ойрхон байхаар орныхоо хажууд, дэрэн доороо эсвэл гудсан завсраа хийдэг байна. Тэдний хэлж байгаагаар, унтахаасаа өмнө заавал сошиал хаягаа шалгадаг төдийгүй өглөө сэрмэгцээ мөн утсаа шүүрч авдаг аж. Утас бол тэдний унтахдаа хардаг хамгийн сүүлийн зүйл бөгөөд сэрээд хардаг хамгийн эхний зүйл юм. Хэрвээ шөнө дунд сэрвэл мөн л хамгийн түрүүнд гар утсаа хайдаг. Зарим нэгэнд унтах үед түүний утас дэргэд нь байх нь түүнд тайвширлыг авчирдаг аж.
Гар утас нь тэдний дэргэд ойр байх нь тайвширлыг авчирч болох ч өсвөр насныхны нойрыг хугаслах хамгийн том шалтгаан болж байна.
Судалгаагаар өсвөр насныхны дийлэнх нь долоогоос бага цаг унтаж байгаа нь тогтоогджээ. Энэ нь нойргүйдлийг бий болгодог. Өсвөр насныхны нойргүйдлийн төвшинг судалж үзэхэд 1991 онд байсан төвшинг 2015 онтой харьцуулахад 50 хувь болтлоо өсчээ.
Өдөрт гурваас дээш цаг электрон төхөөрөмжтэй ойр байдаг өсвөр насныхан гурваас бага цаг зарцуулдаг нэгнээсээ долоогоос доош цаг унтах тохиолдол 28 хувьтай байгаа бол өдөр бүр сошиал медиад байдаг хүүхдүүдийн 19 хувь нь нойргүйдэх өвчтэй байна.
Хангалттай хэмжээний нойр авч чадахгүй байх нь цусны даралт ихсэх, жин нэмэх, аливаа өвчнөөр өвчлөхөд хүргэдэг бөгөөд сэтгэлийн хямралд ордог. Орчин үеийн ухаалаг утасны хөх гэрэл нь асар муу нөлөөг үзүүлдэг . Утасны хөх гэрлийг тархи нарны гэрэлтэй андуурч хүлээж авдаг учир мелатони хэмээх нойрны дааврын ялгаралтыг зогсоодог. Ингэснээр гар утасны дэлгэцийн гэрэл нойрны хэм алдагдуулж, нойргүйдлийг бий болгогч гол хүчин зүйл болдог байна.
Тиймээс ухаалаг утсыг дэлхий нийтэд таниулсан Стив Жобс хүртэл өөрийн хүүхдүүддээ ухаалаг утасны хэрэглээг хязгаарладаг. Үнэндээ өсвөр насныхан хамтдаа цаг өнгөрүүлэхдээ ч утаснаасаа харцаа салгадаггүй бөгөөд тэдний харилцаа тэр чигтээ сүйрэлд орсон байдгийг судалгаагаар тогтоожээ.
Сэтгэл гутрал ба Амиа хорлолт
2013 оноос хойш өсвөр насныхны ганцаардлын мэдрэмж өндөр болсон аж. Нийгмийн амьдралд амьд харилцааг үүсгэхээс илүү ухаалаг утастайгаа цаг өнгөрүүлэх нь тэр хэмжээгээр ганцаардлын мэдрэмжийг өсгөж байна.
Цаг үе өнгөрөх тусам ухаалаг утаснаас шалтгаалж өсвөр насныхны дунд сэтгэлийн хямрал бий болж байна.
Сошиал медиаг ихээр ашигладагт тооцогдох есдүгээр ангийн сурагчид сэтгэл гутралд өртөх эрсдэл 27 орчим хувиар нэмэгдсэн бөгөөд спортоор хичээллэж, олон нийтийн үйл ажиллагаанд оролцож, тэр байтугай гэрийн даалгавараа хийхэд их цаг зарцуулдаг нэгэн сэтгэл гутралын эрсдэлд орох нь бараг үгүй болох нь батлагджээ.
Өдөрт гурван цагаас дээш хугацаагаар электрон төхөөрөмжтэй ойр байдаг өсвөр насныханд амиа хорлох тухай бодол болоод оролдлого 35 хувийн магадлалтай байна. Энэ бол телевиз үзэхтэй холбоотой эрсдэлээс хамаагүй их тоо юм.
Түүнчлэн 2007 оноос хойш хүний аминд хүрэх тохиолдол багассан ч амиа хорлох төвшин нэмэгдсэн. Тэд өөр хоорондоо цаг өнгөрөөх нь багассан учраас санаатай болоод санаандгүй бие биенийхээ аминд хүрэх эрсдэлээс зайлхийсэн ч өөрөө өөрсдийгөө хөнөөх сонголт руу илүү гүнзгий орж байна. 2011 онд анх удаа өсвөр насныхан амиа хорлох явдал нь хүн амины гэмт хэрэг үйлдэх тохиолдлоос давсан юм.
Ганцаардмал мэдрэмж хөвгүүдээс илүү охидод тохиолддог болсон нь судалгаагаар харагдсан бөгөөд сошиал медиа тэднийг орхисон мэт сэтгэлийг илүү гүн төрүүлдэг аж. Учир нь өсвөр насныхан хийж байгаа зүйлсээ алхам тутамдаа сошиал орчинд постлон оруулдаг бөгөөд найз нөхөд, ангийнхантайгаа хамтдаа цагийг өнгөрүүлж байгааг өөр нэг нь харахдаа орхигдож хоцорсон мэдрэмжийг авч, ганцаардлыг өөртөө үүсгэдэг байна.
2012-2015 онд хөвгүүдийн сэтгэл гутралын шинж тэмдэг 21 хувиар өссөн бол охидын тоо 50 хувиар нэмэгдсэн байна.
Өөр нэг анхаарал татаж буй асуудал бол өсвөр насны охидын кибер халдлагад өртөх аюул өндөр байгаа явдал . Охидын хувьд сошиал ертөнц нь сэтгэл зүйн хувьд бусдаас дарамт ирэх, үл тоомсорлуулах, түрэмгий зан байдлыг мэдрэх тавцан болдог.
