Монгол Улсад бүх төрлийн үйл ажиллагаа явуулж буй аж ахуйн нэгж, байгууллагууд нь Усны тухай хуулийн 16¹.4-р зүйлд заасны дагуу 5 жил тутамд "усны ашиглах боломжит нөөцийн дүгнэлт" гаргуулж, 24.2, 28.4-р зүйлийн заалтын хүрээнд жил бүр "Ус ашиглуулах дүгнэлт", "Хаягдал усны дүгнэлт" гаргуулж сум, дүүргийн Засаг Дарга болон харьяалах Сав газрын захиргаанаас олгосон зөвшөөрлийн дагуу үйлдвэрлэл, үйлчилгээ эрхлэх үүрэгтэй .2021 оны тоогоор улсын хэмжээнд 238 000 аж ахуйн нэгж байгууллага, 95000 НӨАТ иргэн бүртгэгдэж, эдгээр үйлдвэрлэл үйлчилгээ эрхлэгч нар нь бүгд их бага хэмжээгээр ус ашиглаж байгаа ч Ус ашиглуулах болон хаягдал усны дүгнэлт, зөвшөөрөлгүйгээр ус ашиглаж байна хэмээн Усны газрын дарга З.Батбаяр бичжээ. Усны төлбөр нь Монгол улсын Татварын нэг хэлбэр учраас энэхүү зөрчил нь хуульд заасан Татвар төлөөгүй байдалд хүргэж болзошгүй хэмээн тэрээр анхааруулаад "Монгол улсын ЗГ-ын хэрэгжүүлэгч агентлаг Усны Газар нь хоногт 100 м³-ээс их ус ашигладаг, 50 м³-ээс их хаягдал ус гаргадаг ус ашиглагчид дүгнэлт гаргах үүргийг хуулиар хүлээдэг. Зөвхөн Дорноговь аймгийн жишээ авч үзвэл ашигт малтмалын тусгай зөвшөөрөл бүхий 16 байгууллагын 8 нь "ус ашиглах боломжит нөөцийн дүгнэлт" гаргуулаагүй, "Ус ашиглах дүгнэлт" гаргуулаагүй 8, "Хаягдал усны дүгнэлт" гаргуулаагүй 10, зөвшөөрөлгүй ус ашиглаж буй 8 компани байна. Эдгээр зөрчил нь үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрлийг хүчингүй болгох, усны төлбөр буюу татвар төлөхөөс зайлсхийсэн гэмт хэрэг үүсгэх үндэслэл болох юм" гэв.Өнөөдрийн байдлаар Усны Газар-аар жил бүр "Ус ашиглуулах дүгнэлт" гаргуулсан ч "хаягдал усны дүгнэлт" гаргуулаагүй 89 томоохон ус ашиглагч компани байна. Эдгээр байгууллагад хуулийн хэрэгжилтийг хангаж ажиллахыг үүрэг болгож албан шаардлага хүргүүлж байгаа аж. Усны газраас Усны тухай хуульд заасан эдгээр үүргээ биелүүлээгүй тохиолдолд тухайн байгууллагын үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрлийг хүчингүй болгох, зөвшөөрөлгүй ус ашигласан хохирол ногдуулах, албан татвараа зайлсхийсэн гэсэн үндэслэлээр зөрчлийн тухай хууль болон бусад холбогдох хуулийн дагуу арга хэмжээ авч ажиллах болно гэжээ.
