Хятад улс эдүгээ хоёр замын уулзвар дээр байна. Нэг зам нь дэлхийн тэргүүлэгч гүрэн болох тийш хөтөлнө. Харин нөгөө зам нь өнгөрсөн зууны төгсгөлд тохиосон Японы хямралын жишээг дагаж зогсонги байдалд хүргэх.
Нэг үгээр хэлбэл, Хятадын эрх баригчид эдийн засгийн өнөөгийн өсөлтөд сэтгэл хангалуун байна. Учир нь энэ онд төлөвлөсөн таван хувиас давсан хэвээр байна. Гэсэн хэдий ч эдийн засагчид энэхүү өсөлтийн төлөвлөгөөг "Ковид 2022"-той харьцуулсан бага суурьтай даруухан гэж нэрлэжээ.
Гэхдээ төлөвлөгөө гэдэг өргөн утгаараа Хятад улсын дэлхийд эзлэх ирээдүйн байр суурьтай шууд холбоотой.
Bloomberg Economics-ийн ахлах эдийн засагч Том Орлик "Хэдэн жилийн өмнө Хятад улс ойрын ирээдүйд АНУ-ыг гүйцэж түрүүлэхгүй, дэлхийн хамгийн том эдийн засагтай болно гэж төсөөлөхөд бэрх байсан. Харин одоо энэ геополитикийн чухал үйл явдал хойшлогдож байгаа нь тодорхой болж байна" гэжээ. Европын төвийн Брюгелийн эдийн засагчид үүнтэй ижил байр суурьтай байна.
Тухайлбал, "Хятад улс дундаж орлогын зангилаанаас гарах нь гарцаагүй, гэхдээ эдийн засгийн хэмжээгээрээ АНУ-ыг гүйцэх магадлал бага" гэж тэд бичиж, Хятадын эдийн засаг 2035 он гэхэд Америкийн эдийн засгийг гүйцэнэ гэж таамаглаж байгаа ч дараа нь энэ үйл явц удаашрах болно гэжээ.
Тэдний үзэж байгаагаар Хятадын гол нөөц бол төрөлтийг нэмэгдүүлэх төрийн бодлого, автоматжуулалт, хиймэл оюун ухаанд асар их хөрөнгө оруулалт хийснээр технологийн дэвшлийн үр дүнд бий болсон хүн ам зүйн амжилт юм.
Энэ тал дээр олсон амжилт нь Хятадын хурдацтай өсөлтийн зам дахь зарим дотоод тоормосыг арилгах боломжийг олгоно. Гэхдээ энэ бол асуудлын зөвхөн тал хувь нь юм.
Өнөөгийн хямралын гадаад шалтгааныг арилгахын тулд Ши Жиньпин болон түүний сайд нар барууны орнуудтай хэл амаа ололцох ёстой. Тэд үүнийг хийх гэж хичээж байгаа.
Энэ долоо хоногт Хятадын Ерөнхий сайд Ли Цян засгийн газар болон гадаадын компаниудын хооронд харилцан ойлголцох шууд суваг бий болгоно гэж амласан бол Худалдааны сайд Ван Вэнтао барууны эм зүйн томоохон компаниудтай уулзаж, бизнесийн орчныг сайжруулах хувилбаруудын талаар ярилцав.
Ерөнхий сайд Ли, Ши дарга нар дэлхийн эдийн засгийн хуваагдал гэгчийн эсрэг удаа дараа байр сууриа илэрхийлж байгаа. Ши Жиньпин ковид түр зогсолтын дараа Путинтэй уулзаж дээд түвшний харилцаа холбоо нэмэгдсэнээр хүйтэн дайн руу орохгүй гэсэн итгэл найдварыг бэхжүүлж байна.
Хавар Ши Жиньпин Бээжинд Европын удирдагчдыг ээлж дараалан хүлээн авч уулзав. Франц, Герман, Испани, Европын комиссын тэргүүн гэхчлэн. Үргэлжлүүлээд америкчуудтай удаан хүлээсэн харилцаа холбоогоо сэргэж эхлэв.
Төрийн нарийн бичгийн дарга Энтони Блинкен эхлээд Бээжинд айлчилсан. Харин Сангийн сайд Жанет Йеллен энэ амралтын өдрүүдээр Бээжинд айлчилж байна. Тэдний араас Цагаан ордны уур амьсгалын асуудал хариуцсан элч Жон Керри ирэх юм.
Энэчлэн хоёр орны хооронд хэлэлцээ дахин эхэлсэн ч хамгийн чухал уулзалт болох АНУ-ын Ерөнхийлөгч Жо Байден, Хятадын удирдагч Ши Жиньпин нарын хийх уулзалтыг хүлээж байна. Хэрэв Ши Жиньпин ирэх арваннэгдүгээр сард Сан Францискод Ази, Номхон далайн эдийн засгийн хамтын ажиллагааны байгууллагын дээд хэмжээний уулзалтад оролцох юм бол энэ уулзалт болж магадгүй юм.
Гэсэн хэдий ч Ши Жиньпин Байденыг эдийн засаг, улс төр, цэргийн гол өрсөлдөгч болох Хятадтай сөргөлдөхөд чиглэгдсэн АНУ-ын гадаад бодлогын үзэл баримтлалыг эргэн харахыг ятгаж чадах, эсвэл итгүүлэхийг хүсэх магадлал бага юм. Тэр тусмаа Путиныг дэмжсэн хэвээр байгаа тохиололд.
Эх сурвалж: ВВС
