Зорилго том байх хэрэгтэй ч түүнд хүрэх замын зураглал тодорхой байх нь тун чухал гэдгийг Л.Оюун-Эрдэнийн удирдаж буй кабинетын сайд нар төдийлөн ухаарахгүй байгаа нь Шинэ сэргэлтийн бодлогын хэрэгжилтэд хандаж буй хандлагаас нь харагдаж байна. Тухайлбал, Шинэ сэргэлтийн бодлогын үндсэн асуудлуудын нэг болох Эрчим хүчний сэргэлтийг хэрэгжүүлэхэд салбар яамны сайд оройлон ажиллах учиртай.
Гэтэл Б.Чойжилсүрэн сайд энэ чухал салбарыг удирдаж буй хэрнээ СУРГААР асуудалд хандаж байгаа нь өнгөрсөн сарын сүүлээр УИХ-ын чуулганы хуралдаанд “Эрчим хүчний хангамжийн найдвартай байдлыг хангах чиглэлээр авч хэрэгжүүлж буй арга хэмжээний талаар” танилцуулга хийх үед нь харагдсан билээ.
Б.Чойжилсүрэн сайд танилцуулга хийх үеэр, УИХ-ын даргын зүгээс Засгийн газар, салбар яам эрчим хүчний сэргэлтэд дорвитой анхаарахгүй байна гэсэн агуулгатай байр суурийг илэрхийлнэ лээ. Г.Занданшатар хэлэхдээ, Тавантолгойн дулаан цахилгаан станц баригдаагүйгээс болж 120 ам.доллар гадагшаа шилжүүлж валютын урсгалд сөргөөр нөлөөлж байна. Аль 1987 онд 5 дугаар дулаан станц барих шийдвэр гаргаж байсан.
Гэтэл 30 гаруй жил өнгөрлөө. Эрчим хүчний аюулгүй байдалд нөлөөлж байна. Тиймээс Засгийн газар болон Эрчим хүчний яам цахилгаан станцууд барих ажлыг яаравчлах, эрчим хүчний өсөн нэмэгдэж буй хэрэгцээг хангахын тулд дан ганц нүүрснээс бус бусад эх үүсвэрийг судлах шаардлагатай гэсэн юм. Түүнчлэн УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж салбар хариуцсан сайд Б.Чойжилсүрэнгээс,, 1 кг цэвэр уранаас гаргаж буй эрчим хүчний нөөц 1 сая тн нүүрснээс гаргаж буй эрчим хүчтэй тэнцэж байна.
Тиймээс ураны эрчим хүчнийг ашиглах талд хэрхэн ажиллаж буй талаар асуусан юм. Харин Б.Чойжилсүрэн сайд, Францын Ерөнхийлөгч Монгол Улсад айлчлах сураг бий. Тэр үеэр энэхүү асуудал хөндөгдөнө. Тухайн үед тодорхой хариулт танд өгье” гээд аргацаасан хариулт өгөөд өнгөрөөнө лээ. Уг нь Засгийн газар эрчим хүчний салбарт үнэхээр л сэргэлт хийхийг зорьж байгаа л юм бол салбарын сайд нь ийм чухал асуудлаар байр сууриа илэрхийлэхдээ, сураг төдий юм яриад сууж байх нь зохимжгүй. Тооцоололтой, төлөвлөгөөтэй ядаж л дунд хугацааны алсын хараатай асуудалд хандах учиртай л даа.
Гэвч Б.Чойжилсүрэн сайд жилийн настай сайдын суудлаас удахгүй буучих юм чинь гэсэн янзтай ажилдаа хандаж буй мэт сэтгэгдлийг нийгэмд төрүүлчихээд байгаа юм. Эрчим хүчний салбарт сэргэлт хийхийн тулд зөвхөн нүүрснээс хамаардаг байдлаа халах хэрэгтэй талаар тал талаас зөвлөөд сануулсаар байхад Эрчим хүчний сайд маань гаднын төрийн тэргүүний айлчлалын талаарх сурагт тулгуурлан дараа дараагийн тодорхой хариулт өгнө гээд сууж байдаг бол үнэхээр энэ яаманд стратеги төлөвлөлтийн үнэр ч алга уу гэж асуухад хүргэж байна.
Манай улс 2022 онд 2,14 тэрбум кВт.ц цахилгаан эрчим хүчийг импортоор авсны 32.5 хувийг ОХУ-аас, 67.5 хувийг БНХАУ-аас авч, импортын эрчим хүчний хэмжээ өмнөх оноос 15-аар өссөн гэдгийг Б.Чойжилсүрэн сайд өөрөө хэлж байсан. Түүнчлэн эрчим хүчний сэргэлт хийнэ гээд байгаа нь энэхүү импортын хамаарлыг бууруулж, дотоодын эх үүсвэрээр хэрэгцээгээ, улс орны хөгжлөө урагшлуулах боломжийг бүрдүүлэхэд л чиглэж буй билээ. Мөн Монгол Улсын хэмжээнд цахилгаан эрчим хүчний хангамжийн нөхцөл байдлаас гадна дулааны хангамжийн хүндрэлтэй байдал тулгамдсан асуудал болсныг ч сайд өөрөө амаараа хэлсэн. Тэгсэн мөртлөө асуудлыг шийдвэрлэх гарц гаргалгаа олох тал дээр сургаар хандаад, яриад яваа нь тун харамсалтай.
Н.Чинзориг
