УИХ-ын чуулганаар ид хэлэлцэж буй Улс төрийн намын тухай хуулийн өөрчлөлтөөр Монголын улс төр дэх намуудын хариуцлага нэмэгдэх хүлээлттэй байгаа. Нэг ёсондоо хэсэг бүлэг этгээдүүд нам болж шоудаж тоглох бус үнэхээр үзэл бодлоороо эвлэлдэн нэгдсэн бол эрхээ ч эдэлж, үүргээ ч хүлээдэг байх ёстой гэсэн утга агуулга энд дагалдаж буй юм. Тэгвэл намуудыг хариуцлагажуулах асуудал ид анхаарлын төвд байгаа энэ үед Ардчилсан нам дотоод хуваагдалдаа цэг тавьж, эргэн ирж байна.
Өчигдөр С.Зориг агсны мэндэлсэн өдөр /2023.04.20/ Ардчилсан намын дарга Л.Гантөмөр болон намын үе үеийн удирдлагууд түүний хөшөөнд хүндэтгэл үзүүлсэн юм. Энэ үеэр С.Эрдэнэ Ардчилсан намын дотоод талцал дуусаж, нэг удирдлагатай болсныг хүлээн зөвшөөрсөн байр суурь илэрхийллээ. Тэрбээр “Энэ өдөр АН-ын дотоодод үүсээд байсан зарим үл ойлголцолд цэг тавьж, нэгдмэл нэг удирдлагатай, нэг зорилготой, цаашдаа улс эх орны өмнө тулгамдаад байгаа нийгэм, эдийн засгийн олон чухал асуудалд ханцуй шамлан бэлдэж орох ажлыг эхлүүлж байна. Өнөөдөр энэ хүндтэй үүргийг хүлээн авч, ардчилал, шударга ёс, нийгмийн сайн сайхны төлөө үйл хэргийг манлайлах, АН-ын шинээр сонгогдсон дарга Л.Гантөмөр даргын ажилд амжилт хүсье” гэсэн юм.
Тэгэхээр өчигдрийг хүртэл хоёр талд байсан АН-ынхан ирэх сонгуулийн өмнө ийнхүү эвээ хичээж, нэг нэр, нэг туг, нэг тамган дор хамтдаа урагшлах болсон нь сайн мэдээ л дээ. Ардчилсан Монгол Улсад улс төрийн нам хүчнүүд орон зайгаа хадгалах нь засаглалын дархлаа юм. Тэр дундаа өнгөрсөн гучин жилд энэ дархлааг хадгалахад хувь нэмрээ оруулж ирсэн намтартай АН-ын хувьд улс төрд оролцоогоо хангаж байх нь эрүүл үзэгдэл юм.
Одоогоос долоон жилийн өмнө Дээд шүүхэд бүртгэлтэй 24 нам байсан бол өдгөө 36 нам бүртгэлтэй байна. Дийлэнх олонх нь улс төрийн нам гэх тодорхойлолтыг хангахгүй гэдгийг хаа хаанаа ойлгож, мэдэж буй билээ. Ерөөс Монголын улс төрийн намуудад үзэл баримтлал, чиг баримжаа гэж юм төлөвшөөгүй нь гашуун үнэн.
Улс төрийн намуудын үзэл баримтлал, чиг баримжааг олон улсад ерөнхийд нь зүүний болон барууны гэж ангилдаг. Дэлхий нийтийн жишгийг харахад барууны чиг баримжаатай намууд нь баялаг бүтээгч хувийн хэвшлийг татварын бодлогоор дэмждэг, ерөөс бизнес дэх төрийн оролцоог хумих чиглэлд бодлогоо чиглүүлдэг бол, зүүний чиг баримжаатай намууд нь нийгмийн баримжаатай бодлого түлхүү барьдаг, эрүүл мэнд, боловсролын салбарт ихээхэн анхаарал хандуулдаг зүй тогтолтой аж.
Бүр энгийнээр хэлбэл, барууны чиг баримжаатай нам нь баялгийг бүтээхэд, зүүний чиг баримжаатай нам нь нийгэмд баялгийн ухаалаг хуваарилалтыг хийх ёстой гэж харж болно. Манай нөхцөл байдалд хөрвүүлж харвал АН нь барууны чиг баримжаагаа дагаж, МАН нь зүүний чиг баримжаанаасаа гажих учиргүйг судлаачид өнгөрсөн жилүүдэд хэлж ярьсаар ирсэн.
Гэвч төдийгөөс өдийг хүртэлх жилүүдийн тэдний замналыг харахад АН чиг баримжаанаасаа татгалзаж, зүүний хандлагатай МАН-д автсан. АН-ынхан МАН-тай өрсөн нийгмийн хавтгайрсан халамжийг балиашигласан. Хэдийгээр тэд халамжаас татгалзсан гэж өөрсдийгөө сурталддаг ч, хэрэг дээрээ бол эдийн засгийн суурь ганхахад хүргэсэн олон шийдвэрийг МАН-тайгаа хамт элбэн гаргаж байсныг эргэн сануулъя. Цаашид АН алдаагаа давтахгүй урагшилж чадвал улс оронд хэрэгтэй юм.
Н.МӨНХ