Монгол Улсын Засгийн газраас “Улаанбаатар хотын авто замын түгжрэл болон нийтийн тээвэрт тулгамдсан асуудлыг шийдвэрлэж, олон төрөлт нийтийн тээврийг хөгжүүлэхэд зориулан” гэх том малгайтагаар 2022 онд 420 тэрбум төгрөг нийслэлийн төсөвт тусган баталж өгсөн байдаг. Энэхүү 420 тэрбум төгрөгийн зарцуулалтын талаар бодит мэдээлэл олон нийтэд хүрээгүй ч 2023 онд Түгжрэлийн сайд буюу Нийслэл Улаанбаатар хотын авто замын түгжрэлийг бууруулах Үндэсний хорооны даргын багцад 408 тэрбум төгрөг баталсан байгаа юм.
Үүгээр зогсохгүй нийслэлийн төсвөөс Улаанбаатар хотын авто замын түгжрэлийг бууруулах арга хэмжээний хүрээнд сургууль цэцэрлэгийн хүртээмж нэмэгдүүлэх, нийтийн тээврийн парк шинэчлэл, явган болон дугайн замын зарим хэсгийг санхүүжүүлэхэд 15,1 тэрбум төгрөг, гол гудамж замын бүтээн байгуулалтад 29,5 тэрбум төгрөг гээд нийт 452,6 тэрбум төгрөг буюу зөвхөн энэ онд хагас их наядын төсвийг зарцуулах юм.
Түгжрэл бууруулах 420 тэрбум төгрөгийн ажлаас цааснаас буусан нь 224 автобус
УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанд Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ “Нийслэл Улаанбаатар хотын авто замын түгжрэл, түүний нөлөөллийг бууруулах, нийтийн тээврийн хүртээмж, чанар стандартыг сайжруулах талаар” мэдээлэл хийхээр УИХ-ын даргад тайлан мэдээг хүргүүлсэн байна.
Тус мэдээлэлд дурдсанаар, 2022-2023 онд нийслэлийн түгжрэлийг бууруулж, нийтийн тээврийн хүртээмжийг сайжруулах чиглэлээр 12 багц арга хэмжээнд 837 тэрбум төгрөг төсөвлөж, 96 хувь буюу 803.5 тэрбум төгрөгийн ажил гүйцэтгэх гэрээг байгуулсан гэжээ. Үүнээс 2022 онд санхүүжүүлэхээр төсөвлөгдсөн 411.8 тэрбум төгрөгөөс 269.4 тэрбум төгрөгийн санхүүжилтийг олгосон байна.
Ерөнхий сайдын мэдээлэлд хийсэн хэмээн онцолсон зарим ажлыг түүвэрлэн хүргэж байна. Эхлээд нүдэнд харагдаж байгаа ажлыг нь түүе. Зураг төсөл боловсруулж, судалгаа нь хийгдэж, төлөвлөгөөнд зоосон гэх ажлыг түр хойш нь тавья.
-2022-2023 онд их багтаамжийн дизель хөдөлгүүртэй 824 автобус, цахилгаан хөдөлгүүртэй 160 автобус, дунд багтаамжийн 50 автобус худалдан авахаар төлөвлөснөөс 2022 онд их багтаамжийн дизель хөдөлгүүртэй 224 автобус худалдан авсан. 2023 онд энэ ажлыг үргэлжлүүлэхэд зориулан 318 тэрбум төгрөгийг түгжрэл бууруулах сайдын багцад энэ баталжээ.
-Зам тээврийн ухаалаг системийг нэвтрүүлж, замын хөдөлгөөнийг удирдах зохицуулах боломж бий болгох авто замын сүлжээний ачааллыг бууруулах ажлын 1 дүгээр үе шатыг хэрэгжүүлсэн.
-Засгийн газраас өгсөн үүргийн дагуу авто замын түгжрэл бууруулахтай холбоотой хуулийн төслийг боловсруулж байгаа бөгөөд энэ оны 2 дугаар улиралд УИХ-д өргөн мэдүүлнэ.
-Нийслэл Улаанбаатар хотын авто замын түгжрэлийг буурулах Үндэсний хорооны зөвлөмжийг баталсан.
Онцлох зүйл нь Улаанбаатар хотын авто замын түгжрэлийг 50 хувь хүртэл бууруулах зорилтын хүрээнд хийж хэрэгжүүлэх ажлынхаа 18-20 хувийг 2022 онд амжилттай гүйцэтгэсэн гэж манай Ерөнхий сайд үзжээ.
Хийгээгүй ажил, цаасан дээрх төлөвлөгөө буюу сэрүүн зүүд
-2022-2023 онд нийт 11 байршилд 16.45 км авто зам, 963.7 у/м гүүр хэрэгжүүлэхээр төлөвлөсөн /Барихаар төлөвлөсөн гэж байгаа ч ажлын явцын талаар мэдээлэл алга/
-БНХАУ-аас Монгол Улсын Засгийн газарт олгох 1 тэрбум ам.долларын хөнгөлөлттэй зээлийн хүрээнд “Улаанбаатар хотын төмөр зам доогуур авто замын нүхэн гарц барих” төслийг эхлүүлсэн. Нийт 4 байршилд нүхэн гарц барих гүйцэтгэгчийг сонгон шалгаруулж, зураг төсөл боловсруулж байгаа.
-Дэлхийн банкны буцалтгүй тусламжаар Улаанбаатар хотын тогтвортой зам, тээврийн урт болон дунд хугацааны стратеги, төлөвлөгөө боловсруулж, оновчтой төлөвлөлт, авто зогсоолын болон замын хөдөлгөөний удирдлагын ухаалан систзм бүхий иж бүрэн гудамж замыг байгуулна.
-“Шинэ тойрог зам” төслийн хүрээнд 2 жилийн хугацаанд хот тойрсон авто замын хөдөлгөөнийг бий болгохоор төлөвлөсөн.
-“Сэлбэ сэргэлт” гэх Сэлбэ дунд гол дагуу 21,6 км авто зам барих төсөл судалгааны шатанд яваа.
Гадаадын зээл тусламжийн хүрээнд 2 төсөл хэрэгжүүлж эхэлсэн хэмээн онцолсон нь дүүжин тээвэр, гэр хорооллын зам бөгөөд дайварт нь баганан тулгуурт нийтийн тээвэр буюу LRT-г дурджээ.
-Нийтийн тээвэрт дүүжин замын тээврийг нэвтрүүлэх төслийн хүрээнд Яармаг буюу Хотын захиргааны шинэ байрнаас Хорхорин автобусны буудал хүртэл 4,2 км дүүжин замыг 2024 оны 4 дүгээр улиралд ашиглалт оруулахаар ажиллаж байна.
-Гэр хорооллын нийтийн тээврийн үйлчилгээг сайжруулах төсөл Чингэлтэй дүүргийн 17,18 дугаар хорооны нутагт 5,1 км коридорт хэрэгжиж байна.
-Нийтийн тээврийн үйлчилгээнд тулгуурт гүүрэн байгууламж бүхий хөнгөн галт тэрэгний үйлчилгээг нэвтрүүлж, 1 дүгээр шугам нь Хан-Уул дүүргийн 21 дүгээр хорооноос Баянзүрх дүүргийн 2 дугаар хороо хүртэл нийт 15 буудалтай байхаар ТЭЗҮ боловсруулж, суурь судалгаа хийсэн. Засгийн газраас энэ ажлыг төр хувийн хэвшлийн түншлэлээр хэрэгжүүлэх нь зүйтэй гэж үзсэн.
-“Нийслэлийн нийтийн тээвэрт тусгай замын их багтаамжийн автобус нэвтрүүлэх” төсөл судалгааны шатанд бий.
-2022-2023 онд түгжрэлийг бууруулах төсөл арга хэмжээний хүрээнд сургуулийн 7 барилга, цэцэрлэгийн 11 барилга, бага сургууль, цэцэрлэгийн цогцолборын 9 барилгын ажил хэрэгжүүлнэ.
-Хотн төвийн 6 дүүрэгт 28 боломжит байршил тодорхойлж, эхлээд Сүхбаатар дүүргийн 2 болон 7 дугаар хороонд 468 машины багтаамжтай “Их багтаамжийн авто зогсоол”-ыг төр хувийн хэвшлийн түншлэлээр барихаар судалгаа тооцоо хийсэн.
-2023 онд Энхтайваны өргөн чөлөөнөөс Маршалын гүүр хүртэлх гүүрэн байгууламж болон дугуйн замыг төлөвлөж байна. Энэ хүрээнд нийт гүүрэн байгууламжийн урт 1.68 км, дугуйн 3.19 км замыг 31,8 тэрбум төгрөгөөр байгуулна.
Гэвч энэхүү ажлуудыг хийх гэсэн боловч нийт 342,5 тэрбум төгрөг эх үүсвэргүй, 79 гэрээ царцах эрсдэлд байгаа гэж Ерөнхий сайдын мэдээлэлд дурдсан байгаа юм