Өнгөрсөн сарын 16-17-нд Хөгжлийн банкны Хянан шалгах түр хороо Төрийн ордонд хуралдсан.
Хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн салбарт, тодруулбал ноос, ноолуур, сүү, хүлэмж, оёдлын салбарын компаниудад арилжааны банкуудаар дамжуулан олгосон зээлүүдийн талаар хэлэлцсэн юм. 2014 онд 888 төслийн хүрээнд Хөгжлийн банкны эх үүсвэрээр эдгээр ААН-д зээл олгосон.
ЗЭЭЛЭЭ ТӨЛӨӨГҮЙ ААН-ҮҮД
- УИХ-ын гишүүн асан, Үйлдвэр худалдааны сайд асан Б.Жаргалсайханы "Буян" компани Хөгжлийн банкнаас авсан зээлээ 9 жилийн хугацаанд төлөөгүй. Энэ зээлийг 2013 онд авчээ. Голомт банкны Эрсдэл хариуцсан гүйцэтгэх захирлын орлогч Т.Нямсүрэн “Буян" ХХК есөн жил зээлээ төлөөгүй. Голомт банк бүх шатны шүүхээр дамжин маргаантай байна. Бид гэрээнд заасан үүрэг хүлээсний дагуу Монголбанканд хариуцлагагүй зээлдэгчийн өмнөөс зээлийг төлсөн” гэсэн юм.
- Алтай группийн "Монгол драй милк" компани 36 тэрбум төгрөгийн зээлийн үлдэгдэлтэй байна. Зээлийг Үйлдвэр хөдөө аж ахуйн яамнаас авчээ. Мөн "Алтай групп" 30 тэрбум төгрөгийн зээлийг гурил, тэжээлийн үйлдвэр байгуулах, газар тариалангийн төсөл хэрэгжүүлнэ хэмээн 20 тэрбум төгрөгийн зээл тус тус авчээ.
УИХ-ын гишүүн О.Цогтгэрэлийн “Агь”, “Милко”, “Тэсо” компани тус бүр их хэмжээний зээл авч, төлсөн. 2013 онд авсан зээлийг 2016 онд төлж дуусгажээ.
Хөгжлийн банк арилжааны банкуудад 5 хувийн хүүтэй зээл өгч, банкууд 9 хувийн хүүтэй зээлийг 2000 орчим ААН-д олгожээ. Эх үүсвэрийг “Кредит свисс” компаниас ам.доллараар, жилийн 4.3 хувиар авсан байна.
Хөгжлийн банк хоёр тэрбум төгрөгөөс дээш болон доош гэж эдгээр зээлүүдийг ангилжээ. Учир нь зээлийн эх үүсвэр, эх үүсвэрийн хүү харилцан адилгүй байсан. Хоёр тэрбум төгрөгөөс бага дүнтэй зээлийн эх үүсвэрийн жилийн хүү 5.7 хувь байсан аж. 655 ААН, иргэн хоёр тэрбумаас доош дүнтэй зээд авчээ.
2014 онд банкуудын зээлийн дундаж хүү жилийн 18-19 хувь байсан. Иймд Хөгжлийн банкны зээл банкууд, ААН-үүдэд ихээхэн ашигтай байсан юм. Капитал банкнаас бусад банкууд энэ зээлийг төлж дуусгажээ. Гэхдээ 888 төсөл хэрэгжсэнээр эдийн засагт ямар нөлөө үзүүлсэн талаарх дүгнэх хангалттай баримт байхгүйг шинжээч нээлттэй сонсголын үед онцолсон юм.
Жишээ нь 269 тэрбум төгрөгийн зээл олгоод ноолуурын салбар хэрхэн хөгжиж, экспорт нэмэгдсэн, эсэх талаарх үр дүн, тайлан материал байхгүй. Харин энэ хугацаанд ханшийн алдагдал гурван жилийн хугацаанд 160 тэрбум төгрөг болсныг Хөгжлийн банкны гүйцэтгэх захирал Н.Мандуул танилцуулсан юм.
УИХ-ын гишүүн, Хянан шалгах түр хорооны гишүүн Т.Доржханд Хөгжлийн банк томоохон дүнтэй, стратегийн төсөл санхүүжүүлэх тоглоомын дүрмээ зөрчсөн, ЖДҮ-ийг дэмжих, тусдаа банк байх ёстой, Хөгжлийн банк дахин ЖДҮ-д зээл өгч болохгүй гэсэн юм.
