Утаа, түгжрэл гээд Улаанбаатарчуудын өмнө тогтмол тулгамддаг хэд хэдэн том асуудал бий. Сонгуулиас сонгуулийн хооронд байж л байдаг эдгээр асуудлыг шийдвэрлэх нэрийдлээр чамгүй хөрөнгө мөнгө зарцуулж өдийг хүрсэн. Утаа, агаарын бохирдлыг бууруулна гэж эрх баригчдын тавьсан өр шир гэж тоймоо алдсан. Тэгвэл авто замын түгжрэлийг бууруулах үйл явц ч үүнээс гажихгүй нь. Энэ долоо хоногийн Засгийн газрын хуралдаанаар Улаанбаатар хотын авто замын түгжрэлийг бууруулах хүрээнд авто зам, замын байгууламжийг барьж байгуулахад нэн шаардлагатай 187 тэрбум төгрөгийн санхүүжилтийг Засгийн газрын бонд болон бусад эх үүсвэрээр шийдвэрлэх боломжийг судалж танилцуулахыг Сангийн сайд Б.Жавхланд даалгаад байна.
Тэгэхээр бонд гэдэг бол өрийн бичиг гэдгийг хэн хүнгүй мэднэ. Энэ оны улсын төсөвт Нийслэл Улаанбаатар хотын авто замын түгжрэлийг бууруулах Үндэсний хорооны даргын багцад 339,743.2 сая төгрөгийн зардал тусгасан. Зардал оновчтой эсэх нь шүүмж дагуулж буй. Тухайлбал, ажилтандаа нийслэл хот дотор нийтийн тээврээр зорчих тасалбар, эрхийг олгосон аж ахуйн нэгжүүдэд холбогдон гарсан зардлыг 50 хувиар нэмэгдүүлж аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татвараас хасаж тооцно гэхчлэн сонсоход таатай ч хэрэгжилтийн үр дүн нь тааруу байх төлөвтэй ажлуудыг тусгасан байгаа юм.
Гэтэл одоо засгийн хуралдаанаар өр зээл тавиад ч болов хий гэж даалгаад байгаа ажлыг нь харвал, уг нь хийж гүйцэтгэх шаардлагатай ажлууд байна. Тухайлбал, түгжрэлийг бууруулахад нөлөө үзүүлэх 11 байршилд 16,45 км гол болон туслах гудамж зам, 963,7 у/м гүүрийн барилгын ажлыг төлөвлөж дөрвөн байршилд нийт 4,36 км авто зам, замын байгууламжийн ажлыг барьж дуусган, бүтээн байгуулалтын ажилд шаардагдах 454 нэгж талбарын газрыг чөлөөлжээ. Он дамжин хэрэгжиж буй үлдсэн долоон байршилд барих 963,7 у/м гүүрийн барилгын ажлыг барьж дуусгах, эдгээр ажилд 187 тэрбум төгрөг шаардлагатай байгаа юм байна.
Зүй нь эхнээсээ улс, нийслэлийн төсвөө батлахаас өмнө энэ мэт хэрэгцээ шаардлагатай ажлуудаа тусгаад, зардлын маневр хийх ёстой л доо. Гэвч манайхан тэгдэггүй юм байна. Ямартаа л одоо ингээд өр шир тавиад энд тэндээс санхүүжилт босго гэж байхав.
Мөн засгийн хуралдаанаар “Сэлбэ сэргэлт төсөл”-ийн талаар хэлэлцсэнийг тодотгоё. Засгийн газрын 2020-2024 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрт тусгасан Улаанбаатар хотын тээврийн эрэлтэд нийцсэн авто замын сүлжээг бий болгож, түгжрэлийг бууруулах, явган хүний болон унадаг дугуйн зам барьж байгуулах зорилтыг хэрэгжүүлэх зорилгоор “Сэлбэ сэргэлт төсөл”-ийг хэрэгжүүлэх зохион байгуулалтын нэгжийг “Барилгын хөгжлийн төв” ТӨААТҮГ-ын бүтцэд оруулж байгуулах арга хэмжээ авч ажиллахыг холбогдох хүмүүст даалгасан байна.
“Сэлбэ сэргэлт төсөл”-ийг хэрэгжүүлснээр Сэлбэ гол дагуух тусгай замын нийтийн тээврийн трасс буюу Сонсголонгийн замаас Дамбадаржаа цэцэрлэгт хүрээлэн хүртэл голын сав газрын далан, түшиц ханыг барьж байгуулан урсацыг нэмэгдүүлэхээс гадна Улаанбаатар хотын авто замын хөдөлгөөний эргэлтийг сайжруулж гол зам дээрх тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөнийг багасгах, гол дээрх гүүрэн байгууламжууд нь нэг стандартын дагуу баригдах зэрэг олон давуу талтай.
Тус төсөл нь судалгааны шатандаа байгаа бөгөөд урьдчилсан тооцооллоор Сэлбэ, Дунд гол дагуу шинээр 21.6 км авто зам, түүнийг дагасан 18 туслах гүүр, дөрвөн гүүрэн байгууламж, есөн нүхэн гарц, явган болон унадаг дугуйн 43.2 км зам, нийтийн тээврийн 64 зогсоол бүхий тусгай замын нийтийн тээврийг чиглэлийг үүсгэнэ. Үүний үр дүнд авто замын идэвхгүй бүс болох 63 уулзвар, гарцын хөдөлгөөн эрчимжиж гол замын ачааллыг хуваалцана гэж Засгийн газар үзэж байна.
Ерөнхийдөө өнгөрсөн жилүүдийн үйл явцыг харахад, Засгийн газар дандаа л “зөв зүйтэй” арга замуудыг эрэлхийлээд, ажиллаад байгаа мэт харагддаг ч бодит байдал дээр нийслэлчүүд нэмж түгжирсэн хэвээрээ л байгаа нь “бай”-гаа оноогүй зардлууд урсаад буйг илтгэж буй юм.
Н.МӨНХ