Дэлхийн бараа бүтээгдэхүүний тээврийн 80 хувийг дангаар эзэлдэг усан боомтын байгууламжуудын дийлэнх хэсэг нь Хятадын хяналтанд байгаа явдал нь зарим үйлдвэрлэл, ложистикийн баазаа Хятадаас өөр улс руу шилжүүлэхээр хичээж буй Барууны орнуудад ихээхэн сорилт болж буй талаар гадаадын хэвлэлүүд мэдээлжээ.
Financial Times сонины орон нутгийн цагаар 3-ны өдөр мэдээлснээр "Дэлхийн тээврийн салбарт БНХАУ-ын боомтууд ноёрхож байгаа нь АНУ болон Европын компаниудын Хятадаас хараат байдлаа бууруулах зорилтыг алдагдуулж байна" гээд үйлдвэрлэлийн бааз бэхжүүлэх хувилбаруудын хамгийн эхэнд бичигддэг Энэтхэг, Зүүн өмнөд Ази нь энэ салбарт өрсөлдөх чадвар тун сул хэвээр байгааг онцлон тэмдэглэв.
Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын (НҮБ) мэдээлснээр дэлхий даяар бараа бүтээгдэхүүний 80 гаруй хувийг усан онгоцоор тээвэрлэдэг гэжээ. Гэсэн хэдий ч Энэтхэг болон Зүүн өмнөд Азийн орнуудад бүтээгдэхүүн тээвэрлэхэд зайлшгүй шаардлагатай боомтуудын хомсдол их байгаа аж. Тэр дундаа асар том хэмжээтэй чингэлэг тээврийн хөлөг онгоцууд орж гарах боломжтой ихэнх боомтын байгууламжууд Хятадад байдаг.
Далайн зөвлөх үйлчилгээний Drury Maritime Research компанийн мэдээлснээр Хятадад 14,000 TEU (1 TEU=20 футын хэмжээтэй нэг чингэлэг) багтаамжтай асар том чингэлэг тээврийн хөлөг онгоцыг хүлээн авах боломжтой 76 боомт байдаг ч Зүүн өмнөд Азид ердөө 31 байдаг гэдгийг онцолжээ. Тээврийн технологийн Four Kits компанийн ерөнхий менежер Гленн Копке "Хятадын тээврийн чадавхийг өөр ямар ч улс гүйцэхгүй" хэмээн ярьжээ.
Дэд бүтцийн салбартаа асар их хөрөнгө оруулалт хийсний ачаар Хятад улс өрсөлдөх чадвараараа ийнхүү хол тасарч чадсан юм. Цяньжаны аж үйлдвэрийн эдийн засаг, худалдааны хүрээлэнгийн мэдээлснээр, 2016-2021 оны хооронд Хятад улс боомтын дэд бүтцэд дор хаяж 40 тэрбум ам.долларын хөрөнгө оруулалт хийсэн байна. Өнгөрсөн онд Хятадын боомтууд нийт 275 сая TEU чингэлэг тээвэрлэх боломжтой болсон. Financial Times cонины мэдээлснээр энэ нь Зүүн өмнөд Азийн нийт улс орнуудад жил бүр хийдэг тээвэрлэлтээс 80 хувиар илүү байгаа аж.
Үйл ажиллагааны давтамжаараа ч Хятад улс тэргүүлж байна. Тухайлбал тус улсын хамгийн том боомт болох Шанхайн боомт Хойд Америк руу чиглэсэн тээвэрлэлтийг долоо хоногт 51 удаа хийдэг. Энэ нь Зүүн өмнөд Азийн бусад боомтуудын тооноос хоёр дахин их байгаа юм. Вьетнамын Хо Ши Мин боомт нь Хойд Америктай холбогдсон Зүүн Өмнөд Азийн тэргүүлэх боомтын нэгд яах аргагүй тооцогддог хэдий ч долоо хоногт ердөө 19 тээвэрлэлт үйлддэг.
Германы далайн тээврийн Hapag Lloyd компанийн ахлах захирал Дираз Бхатиа “Үйлчлүүлэгчид Энэтхэгийн боомтуудад илүү их хүлээлт тавьж байгаа ч тус улс боомтын байгууламжид хөрөнгө оруулах тал дээр нэлээд хойрго ханддаг. Энэ байдал тийм ч хурдан хугацаанд өөрчлөгдөх нь юу л бол. Уг асуудлыг шийдэхэд дор хаяж хэдэн жил шаардлагатай" гэдгийг цохон тэмдэглэв.
Францын далайн тээврийн CMA-CGM компанийн гүйцэтгэх захирал Родольф Саад "Энэтхэг болон Зүүн өмнөд Азийн орнуудад том хэижээтэй хөлөг онгоцны боомтын терминал барихад 5-10 жил шаардлагатай" хэмээн дурдсан байна.
Түүнчлэн Хятад улс “Бүс ба зам” бодлогын хүрээнд зөвхөн өөрийн нутаг дэвсгэр дээрх боомтууд төдийгүй бусад улс, тэр дундаа Шри-Ланка, Пакистаны боомтуудад хөрөнгө оруулалт хийж, хяналтаа бэхжүүлээд байгаа билээ.
Тэрчлэн “Үндэсний тээврийн ложистикийн олон нийтийн мэдээллийн платформ (Logink)" хэмээх тээврийн мэдээллийн сүлжээг ашиглан олон улсын ложистикийн мэдээллийг цуглуулж, дүн шинжилгээ хийдэг нь Хятадын усан тээврийн өрсөлдөх чадварын бас нэгэн давуу тал юм хэмээн Financial Times сонин дурдсан байна.
Олон улсын энх тайвны Карнегийн сангийн Хятадын тэнгисийн стратегийн шинжээч Исаак Кардон Wall Street Journal сонинд хэлэхдээ, "Дэлхийн усан тээвэрт Хятад ноёрхож байгаа тул АНУ тун болгоомжтой тэмцэх шаардлага тулгарна” хэмээн дурдав.
Үүний зэрэгцээ, энд хөндсөн сорилтыг үл харгалзан Барууны үндэстэн дамнасан компаниуд Хятадаас хамааралтай байдлаа багасгах төлөвлөгөөтэй байгаа ба өнгөрсөн долоо хоногт Европын Худалдааны танхимын судалгаагаар санал асуулгад оролцогчдын 25 хувь нь Хятад улсад хийхээр төлөвлөж буй хөрөнгө оруулалтаа өөр газар шилжүүлэх талаар бодож байгаагаа илэрхийлсэн болохыг Financial Times сонин өгүүлжээ.
Эх сурвалж: JoongAng