Баян-Өлгий аймгийн Өлгий суманд өнгөрсөн нэгдүгээр сард ээждээ рашаан авчраад өгье гээд гарсан 19 настай эмэгтэй М нь ор сураггүй алга болсон талаар мэдээлэл гаргаж байсан билээ. Тэгвэл гэрээсээ гараад 2 сар гаруйн хугацаанд алга болсон охины амь насыг онц хэрцгий аргаар хөнөөж, цогцсыг нь жорлонд хийж, шороогоор булж нуусан байсныг энэ сарын 17-ны өдөр тухайн аймгийн цагдаагийн байгууллагаас илрүүлсэн байна. Тэгвэл тус хэргийг Баян-Өлгий аймагт оршин суух хаягтай 38 настай, эрэгтэй Х.Ардабек гэгч нь үйлдсэн байжээ. Тэрбээр хоёр сарын өмнө хэргээ хүлээж, аймгийн төвөөс 20 км-ын зайд талийгаачийн цогцос байгаа газрыг зааж өгсөн байна. Гэвч цагдаагийн байгууллагаас ар гэрийнхэнд нь мэдээлэл өгөхгүй, хэргийг нуун дарагдуулж, эрэн сурвалжилж хайж байгаа талаарх мэдээллийг өгчээ. Ар гэрийнхэн нь охиноо эсэн мэнд олж авахын тулд өдөр шөнөгүй цагдаа нартай хамтран хайж, эрэл сурал болжээ. Хоёр сар цөхрөлтгүй хайсан ээж, ах дүүс нь охиныхоо цогцсыг хүлээж авав. Олон учир шалтгаантай ээдрээт энэ хэргийн үнэнийг олоход учгийг тайлахад эргэлзэж, гомдолтой байгаагаа хэлж ярьжээ.
Нарийвчилбал, хохирогч М нь тухайн өдөр гэрээсээ гараад найзуудын хамт автомашинаар явж, нэгэн дэлгүүрийн өмнө буусан байжээ. Харин энэ үед сэжигтэн Х.Ардабек нь охиныг автомашиндаа суулгаад хөдөлж байгаа нь дүрс бичлэг нь нотлогдсон байна.
Энэ дагуу хуулийн байгууллагаас мөрдөн шалгах ажиллагааг явуулж, улмаар сэжигтэнг олж илрүүлж таслан сэргийлэх арга хэмжээ авчээ. Талийгаач эмэгтэйн үхлийн шалтгааныг тодруулахаар шинжээч эмч томилогдон ажиллаж байгаа ажээ. Харин сэжигтэн Х.Ардабекд Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 10.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар эрүүгийн хэрэг үүсгэн, яллагдагчаар татаж, хойшлуулшгүйгээр цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээ аваад байгаа юм байна. Эрүүгийн хуулийн 10.1 дүгээр зүйл заалт буюу Хүнийг санаатай алах 1-т “Хүнийг алсан бол найман жилээс арван таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ" гэж заажээ.
Талийгаач айлын отгон охин бөгөөд дээрээ нэг ах, нэг эгчтэй байжээ. Хөдөөнөөс Баян-Өлгий аймагт нүүж ирээд ажилд ороод удаагүй байжээ. Тодруулбал, хоёр сар л ажиллаж байсан юм байна. Харин ах нь хотод ажил хийдэг аж. Хоёрхон сар ажилласны дараахан гэнэн цайлган охин бусдад уруу татагдаад эцэстээ амиа алдав. Буруу зүйлд уруу татсан 30 гаруй насны эмэгтэй Одмааг хуулийн байгууллага нь яагаад шалгахгүй, өнөөдөр эрх дураар нь явуулаад байгаа юм бол. Үүнд талийгаачийн ар гэрийнхэн эргэлзэж байна. Талийгаачийг дуудаж гэрээс нь гаргаж ирж, бааранд хамт суусан Одмаа гэгч нь гэр бүлтэй үр хүүхэдтэй. Мөн найз нөхөд нь төрийн алба хаагч, цагдаа, багийн дарга хүмүүс гэнэ. Гэвч яг ямар шалтгаанаар охиныг дуудаж авч гарч ирээд бааранд дагуулж орсон бэ гэдэг нь тодорхойгүй. Өөрөө эх хүн байж 19-хөн настай охиныг яагаад хайрлаж болсонгүй бэ, уруу татсан. Мөн Цэнгэл сумын цагдаа ч ажлаа хийгээд явж байна гэж ар гэрийнхэн нь хэллээ.
Талийгаач охины ээж: Миний охины цогцос танигдахын эцэсгүй, маш хэрцгийгээр хөнөөсөн байна билээ
Хэрэг явдлын талаар талийгаач охин М-ийн ээж Ховд.мн сайтад өчигдөр ярилцлага өгчээ. Тэрбээр “Үнэхээр гомдолтой байгаа. Хамаг гол шалтгаан нь Одмаа гэж таньдаг найз эгч
Хоёрын хоёр танихгүй эрэгтэйн машинд яагаад миний охиныг суулгаад явуулсан юм бол. Тэр бичлэг нь камерт бичигдээд үлдсэн. Тэр бичлэг байхад өөр машины камер гаргаж ирээд надад тулгаж худлаа хэлээд байгаа. Баярсайхан гэж хүний машинаас буугаад өөр хүний машинд суусан байна гэж цагдаа хэлсэн. Бүгд худлаа хэлээд байсан юм билээ. Тэгээд хоёр сарын дараа миний охины цогцос олдлоо. Гэвч цогцос нь танигдахын эцэсгүй, авах юм байхгүй дээ. Маш хэрцгийгээр хөнөөсөн байна билээ. Хоёр сарын хугацаанд би яваад байсан. Миний ах дүү нар ч цагдаад байцаалт өгсөн.
Миний ахын хүүхдээс шууд хэрцгийгээр байцаалт аваад бараг л чи алсан хаана аваачиж нуусан гэж загнаж дарамталж мэдүүлэг авсан. Цагдаагийн алба хаагч нар миний хүүгийн хавтаст хэргийн материалыг төөрөлдүүлж их явуулсан. Тэр ч бүү хэл “Чи өөрөө хүүхдээ олж ав, ах дүүс дээр чинь оччихсон юм бишүү, Улаанбаатар явчихсан юм бишүү асуугаач, танай охин хадамд гарчихсан юм бишүү гээд намайг дарамталж доромжилсон. Их эвгүй санагдсан. Цагдаагийн алба хаагч нарт гомдож байна. Намайг хаалганаас түлхэж “Охиноо өөрөө олж ав” гэсэн. Би зөндөө байцаалт өгсөн. Одоо цагдаа нар миний хэлсэн үгийг “Та худал хэлж байна. Би таныг тэгж хэлээгүй, доромжлоогүй” гэж дайрч байна билээ.
-Охиных нь цогцсыг оллоо гэж цагдаагаас мэдэгдсэн үү?
-Ямар ч хүн мэдэгдээгүй. Энэ сарын 17-ны шөнө цогцсыг нь оллоо гэсэн мэдээлэл цахим сүлжээнд тавигдсан байсан. Үнэн худлыг нь мэдэхгүй учраас би өөрөө очсон. Охины цогцос олдсон гэнэ энэ үнэн үү гэхэд цуурхал гэж зөндөө хэлж байсан. Амьд олдох боловуу гэж их горьдсон. Миний охиныг Баярсайхан, Баясгалан, Одмаа гэж гурван хүн аваад явсан. Утас нь холбогдохоо байсан. Үнэхээр гомдолтой байна. Монгол хүний амь нас гэдэг ямааны ишгэнээс ч дор болжээ. Хар цагааныг ялгадаг төрийн алба хаагчид юм бол архи уулгасан миний охиныг гэрт нь яагаад хүргээд өгсөнгүй бэ. Дэлгүүрийн гадаа хаяад явж л байдаг. Миний охиныг ямар хүнд дамжуулсаныг Одмаа мэднэ. Энэ хүн хамгийн их но-той санагдаж байгаа. Энэ хүнийг шалгаж өгвөл бүх зүйл тодорхой болно. Гомдолтой байгаа шалтгаан гэвэл нэр дурдагдсан дээрх 3 хүнийг хуулийн байгууллага шалгах ёстой байтал холбогдолгүй гэсэн тогтоол гаргачихсан байгаа юм. Ямар хүн хөнөөснийг бид мэдэхгүй. Цахим мэдээллийн хэрэгслээс хэн бэ гэдгийг нь олж харсан. Цогцсыг нь олсон хэрнээ бид нарт харуулаагүй, ах нь моорог орж хальт хараад гараад ирсэн.
Эцэст нь хэлэхэд, талийгаач М нь Баян-Өлгий аймагтаа цөөнхийн цөөнх болох Монгол охин. Казак биш Монгол охин болохоор нь Баян-Өлгий аймгийн цагдаа нар хайнга хандсан уу. Аймагт алга болоод, хоёр сар гаруйн дараа цогцос нь олдсон энэ хэрэгт Хуульзүйн дотоод хэргийн сайд Х.Нямбаатар нь анхаарчээ. Яагаад хоёр сарын өмнө цогцсыг нь олчихоод ар гэрийнхэнд нь хэлэхгүй хайлгаад байсан юм бэ. Охины цогцос хүн танихын эцэсгүй олдсон байхад аймгийн хууль, хүчнийхэн юуг нь нууцлаад байна. Нэр ус, машины дугаар нь тодорхой хүмүүсийг яагаад шалгахгүй, өнөөдөр ажлыг нь хэвийн хийлгээд явуулаад байгаа юм бол. Энэ хэрэг ер нь энгийн нэг хэрэг үү гэх мэтчилэн олон ээдрээт асуудал урган гарч ирж байна. Үүнд тайлбар мэдээлэл өгөхийг хүсье.