Баянгол дүүргийн Улсын бүртгэлийн хэлтсийн Эд хөрөнгийн эрхийн улсын бүртгэлийн тасгийн улсын бүртгэгч Н.Батсүхээс үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөх эрхийн шинжүүлэх гэрээ хэлцлийн талаар тодрууллаа.
- Таньд энэ өдрийн мэнд хүргэе. Үл хөдлөх бүртгэлтэй холбоотой олон асуулт иргэдэд байдаг. Тиймээс үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөх эрх шилжүүлэх гэрээ хэлцэл хир хугацаанд, хэрхэн хаана яаж бүртгүүлдэг талаар иргэдэд мэдээлэл өгөхгүй юу?
-Үл хөдлөх эд хөрөнгийн шилжилт хөдөлгөөний бүртгэл нь Иргэний хуулинд заасны дагуу гуравдагч этгээд болох нотариатаар гэрчлүүлж, улсын бүртгэлд бүртгүүлснээр өмчлөлдөө шилжүүлэн авагчийн өмчлөх эрх баталгаажиж, өмнөх өмчлөгчийн өмчлөх эрх дуусгавар болдог.
Ер нь үл хөдлөх эд хөрөнгө өмчилж авна гэдэг нь иргэн хүний жам ёсны эрх гэж ойлгож болно. Энэхүү иргэний үндсэн эрхийг манай Улс Үндсэн хуулийн 16 дугаар зүйлийн 16.3-т “хөдлөх, үл хөдлөх хөрөнгө шударгаар олж авах эзэмших, өмчлөх өв залгамжлуулах эрхтэй” гэж заасан байдаг.
Иргэд үл хөдлөх эд хөрөнгөө (газар) бүртгүүлснээр олон олон нийгэм, эдийн засгийн харилцааны эрхүүд давхар давхар нээгдэж байдаг. Өөрөөр хэлбэл үл хөдлөх эд хөрөнгөө эдийн засгийн эргэлтэд оруулах боломжууд гарна. Энэ нь банк санхүүгийн байгууллагад барьцаалах, худалдах, арилжах, түрээслэх, хөлслөх гэх мэт иргэд хоорондын, иргэд хуулийн этгээд хоорондын эдийн засаг, нийгмийн харилцаанууд үүсдэг. Энэхүү санхүү, эдийн засагтай холбогдсон үл хөдлөх эд хөрөнгийн эрхүүдийг ч мөн улсын бүртгэлд бүртгүүлж явах хуулийн заалттай
-Иргэд эхлээд нотариатийн байгууллагаар орж гэрээ хэлцлээ хийсний дараа улсын бүртгэлд бүртгүүлдэг байх нь, тэгвэл бүртгүүлэх хүсэлтээ гаргаснаас хойш хэдий хугацааны дараа өмчлөх эрх шилждэг вэ?
-Өмчлөх эрх шилжих бүртгэл ажлын 3 хоногт хийгддэг. Өнгөрсөн хугацаанд Улсын бүртгэлийн байгууллага нээлттэй бодлого барьж ажилласан. Энэ хүрээнд эд хөрөнгийн эрхийн улсын бүртгэл, хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийг Нийслэлийн хэмжээний 6 дүүргийн Улсын бүртгэлийн хэлтсийн 1 цэгийн үйлчилгээний танхим болон Нийслэлийн Үйлчилгээний Нэгдсэн Төвүүдэд харьяалал харгалзахгүйгээр бүртгэдэг болсон.
Өөрөөр хэлбэл өмнө нь Баянгол дүүргийн үл хөдлөх эд хөрөнгийн бүртгэлийг зөвхөн Баянгол дүүрэгт бүртгүүлдэг байсныг болиулсан гэсэн үг. Ингэснээр иргэд өөрийн ойр байгаа аль ч Улсын бүртгэлийн нэг цэгийн үйлчилгээний танхим дээр очоод үйлчилгээ авах боломжтой болсон.
Нөгөө талаараа иргэдийн зардал, цаг хугацааг асар их хэмнэж байгаа судалгаа гарсан байгаа. Цаашид Улсын Бүртгэлийн Ерөнхий Газар нь Улсын бүртгэлийн нэг цэгийн үйлчилгээний танхимуудыг нэмэгдүүлж ажиллахаар төлөвлөгөөндөө тусгасан байгаа.
-Танай байгууллага нэлээн оочир дараалал ихтэй байдаг. Оочир дарааллын асуудлыг хэрхэн шийдвэрлэх талаар ямар нэг арга хэмжээ хийгдэж байгаа юу?
-Тиймээ иргэд оочерт зогсдог хоёрхон газрын нэг нь манай байгууллага. Нөгөө нь баярын өдрүүдийн Емартын худалдааны төвийн касс байх шиг байна.
Улсын бүртгэлийн газар нь 2023 оны төлөвлөгөөндөө эд хөрөнгийн эрхийн улсын бүртгэлийн, хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн үйлчилгээг Засаг захирааны анхан шатны нэгжүүд болох хороодод шилжүүлэхээр төлөвлөн ажиллаж байгаа, мөн үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөх эрхийн бүртгэлийг цахимаар бүртгэх, төлбөр тооцоог пос машинаар шийдэх гэх мэт олон олон ажлуудыг төлөвлөж байна.
-Цаг зав гаргаж, үл хөдлөх хөрөнгийн бүртгэлийн талаар мэдээлэл өгсөнд баярлалаа. Та бүхний ажилд амжилт хүсье.
- Та бүхэнд нь гэсэн иргэдэд хэрэгтэй мэдээлэл тодруулан хүргэж байгаад баярлалаа