УИХ-аар хэлэлцэгдэн батлагдсан ямарваа хууль “төрийн мэдээллийн эмхэтгэл”-д хэвлэгдсэнээр албан ёсоор хэрэгжиж эхэлдэг. Олон нийтийн шаардлагаар нүүрсний хулгайн асуудлыг эрчимтэй шалгаж, хэд хэдэн хүний нэрийг зарлаж, энэ асуудал цааш хөвөрсөөр байгаа билээ.
Гэвч санаатай, санамсаргүй нь мэдэгдэхгүй “Эрүүгийн хуульд оруулсан нэмэлт өөрчлөлтийг “Төрийн мэдээллийн эмхэтгэл”-д хэвлэлгүйгээр сар шахуу болсны улмаас “нүүрсний хулгайчид” болон С.Батдөл нарыг хуучин хуулиар шийтгэж болзошгүй нөхцөл байдал үүсээд байгаа тухай хэвлэлүүд хөндөх боллоо.
Нүүрсний хулгайн асуудал өнгөрсөн оны сүүлийн сараас эхлэн эрчимтэй яригдаж, Засгийн газраас Эрүүгийн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтийг яаралтай оруулж, УИХ-аар шуурхай хэлэлцэн өөрчлөлтүүдийг баталсан. Гэвч яарч, сандран баталсан хууль өнөөдрийг хүртэл хэрэглэгдэхгүй байна. Энэ нь зөвхөн “төрийн мэдээллийн эмхэтгэлд” хэвлэгдээгүй гэх шалтгаантай.
Хуулийн нэмэлт өөрчлөлт 2022.12.17-ны өдөр УИХ-ын чуулганы ээлжит хуралдаанаар батлагдсан. “Төрийн мэдээллийн эмхэтгэл”-д Эрүүгийн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлт 2023 оны 01 сарын 12-ны өдөр хэвлэгдсэн байна. Гэхдээ ийнхүү хэвлэгдсэн ч 10 хоногийн дараагаас хуулийн нэмэлт өөрчлөлт хэрэгжиж эхэлнэ.
Хуулийн нэмэлт, өөрчлөлт 2023.01.22-ны өдрөөс мөрдөгдөж эхэлнэ. 22-ны өдөр бүтэн сайн өдөр таарч байгаа учраас хууль албан ёсоор 1-р сарын 23-наас хэрэгжиж эхлэх нь. Бүтэн сар 7 хоногийн хугацаа алдсаны эцэст яарч сандраад баталсан хуулийн хэрэгжилт эхлэх нь ээ. Тэгэхээр хуулийн нэмэлт өөрчлөлтийн хэрэгжилтийг хойш татаж, аргацаах ашиг сонирхол хэн нэгэнд байна л гэсэн үг.
Эрүүгийн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтөөр
- Хөөн хэлэлцэх хугацааг зогсоож, бүрэн эрх нь дуусгавар болсны дараагаар хөөн хэлэлцэх хугацааг тоолж эхлэхээр, мөн хөөн хэлэлцэх хугацаа дууссан үндэслэлээр эрүүгийн хариуцлагаас чөлөөлөгдсөн тохиолдолд гэмт хэрэг үйлдэж олсон орлого, хөрөнгийг хурааж улсын орлого болгох,
- Авлига, албан тушаалын гэмт хэргийг хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлэдэг эрхзүйн зохицуулалтыг хүчингүй болгох,
- Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 22 дугаар бүлэгт заасан авлига, албан тушаалын гэмт хэрэгт оногдуулах ялын бодлогыг чангатгах. Тухайлбал, зарим гэмт хэргийн үндсэн болон хүндрүүлэх бүрэлдэхүүнээс торгох ялыг хасах, хорих ялын хэмжээг нэмэгдүүлэх, нийтийн албанд ажиллах эрх хасах ялыг 2-8 жилийн хугацаагаар эсвэл нийтийн албанд ажиллах эрхийг бүх насаар нь хасах,
- Гэмт хэрэг үйлдсэн нь тогтоогдсон, гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсөн хүнд гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл, учруулсан хохирол, хор уршигийн шинж чанар болон гэмт хэргийг нотлоход дэмжлэг үзүүлсэн байдлыг харгалзан хорих ялыг хөнгөрүүлэх, эрүүгийн хариуцлагаас чөлөөлөх, хорих ял оногдуулахгүйгээр тэнсэх эрх зүйн зохицуулалтыг боловсронгуй болгох.
Аливаа хуулийг баталсны дараа "Төрийн мэдээллийн эмхэтгэл"-д хэвлэх ажлыг Г.Занданшатар даргатай УИХ түүний тамгын газар уг нь хариуцдаг. Дээрх нөхцөл байдлаас үүдэн "ЭТТ ХК"-ийн захирал Б.Ганхуяг, яллагдагчаар татагдсан Ерөнхийлөгч асан Х.Баттулга болон түүнтэй хамт баригдсан нэр бүхий хүмүүс мөн бусад "нүүрсний хулгайчид", УБТЗ-ын Тээвэр зохион байгуулалтын албаны орлогч дарга С.Батдөл нарыг хуучин Эрүүгийн хуулиар шийтгэх нөхцөл байдал бүрдээд байгаа тухай учир мэдэх хуулийн хүрээнийхэн ярих боллоо.
Өөрөөр хэлбэл, ялын чангатгасан өөрчлөлт эдэнд огт үйлчлэхгүй байж болзошгүй нөхцөл байдал үүсээд байгаа аж. Учир нь Эрүүгийн хууль буцаж үйлчилдэггүй үндсэн зарчимтай юм байна. Тэгэхээр ЭТТ ХК-ийн захирал асан Б.Ганхуяг, С.Батдөл нарын одоо шалгагдаж буй хүмүүст Эрүүгийн хуульд оруулж буй дээрх бүх өөрчлөлт үйлчлэхгүй хуучин хуулиараа буюу хялбаршуулсан журмаар хэргээ шийдүүлэх боломжтой аж.
Энэ талаар Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд Х.Нямбаатар "УБТЗ-ын нэр бүхий албан тушаалтантай холбоотой эрүүгийн хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдэх хууль эрхзүйн боломж байхгүй. Үйлдэл нь хэдийд эхлээд дууссаныг мөрдөн шалгах ажиллагаагаар тогтоох учиртай. Гэмт хэргийн олонлог гэж ойлголт байдаг. Үргэлжилсэн, удааширсан, давтан, нийлмэл, нэгдмэл гэмт хэрэг гэж байдаг.
Тэгэхээр иргэн Б-тэй холбогдуулан шалгаж байгаа хэрэг нь эдгээрийн аль хэлбэрт орохыг мөрдөн шалгах байгууллага тогтооно. Гэмт хэргийн хамгийн сүүлийн дууссан үйлдлээр тооцоод, Эрүүгийн хууль аль нь хүчин төгөлдөр байсанд хамаатуулан зүйлчилнэ. Эрүүгийн хуулийг буцаан хэрэглэдэг. Процессын хэм хэмжээний тухайд буцаж хэрэглэхгүй. Уг хэргийг анх цагдаагийн байгууллага илрүүлсэн" гэж мэдэгдсэн.
Эрүүгийн хууль буцаж үйлчилдэггүй гэдэг тайлбарыг Б.Ганхуягийн ч, С.Батдөлийн ч кэйс дээр хуулийнхан тайлбарлаж байна.
Нүүрсний хулгайд шууд болон шууд бусаар нэр холбогдоод байгаа албан тушаалтнууд
- Монгол Улсын Ерөнхийлөгч асан Х.Баттулга /АН/
- УИХ-ын дарга асан З.Энхболд /АН/
- Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга асан Ө.Шижир /АН/
- Зам тээврийн хөгжлийн сайд асан Д.Ганбат /МАН/
- УИХ-ын гишүүн А.Адъяасүрэн /АН/
- УИХ-ын гишүүн Д.Бат-Эрдэнэ /АН/
- УИХ-ын гишүүн Ц.Анандбазар /МАН/
- УИХ-ын гишүүн Н.Наранбаатар /МАН/
- УИХ-ын гишүүн Б.Баттөмөр /МАН/
- УИХ-ын гишүүн Ц.Сэргэлэн /МАН/
- УИХ-ын гишүүн Ш.Раднаасэд /МАН/
- Өмнөговь аймгийн Засаг дарга Р.Сэддорж /АН/
- Өмнөговь аймгийн ИТХ-ын дарга Б.Эрдэнэ-Очир /МАН/
- “Эрдэнэс Тавантолгой” ХХК-ийн гүйцэтгэх захирал асан Д.Ариунболд /МАН томилсон/
- “Эрдэнэс Тавантолгой” ХХК-ийн гүйцэтгэх захирал асан Б.Ганхуяг /МАН томилсон
- "Эрхэт Монгол"-ын Ерөнхий захирал Х.Мандахбаяр /МАН/
- Өмнөговь аймгийн Засаг дарга асан Б.Бадраа /АН/ зэрэг хүмүүс одоогоор багтаж байна.
Б.МӨНХ
