Сөүл хотын захиргаа Улаанбаатар хотын хооронд албан ёсоор төлөөлөгч томилох тохиролцоо байдаггүй учраас тэнд байдаг байнгын оршин суух визтэй Монгол Улсын иргэдээ Улаанбаатар хотын саналаар ажилуулдаг байсныг Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын дарга Д.Сумьяабазар АТГ-ын дарга З.Дашдаваагийн дүү З.Даваасүрэнг томилохын тулд өөрчилж тэнд ажиллаж байсан эмэгтэйг халсан байдаг. Сөүл хотын захиргаанаас З.Даваасүрэнд БНСУ-д байнгын оршин суугчаар амьдраагүй, солонгос, англи хэлний мэдлэггүй тул оршин суух виз өгөх боломжгүй гэсээр байтал Монгол Улсын Гадаад харилцааны яам албан паспорт гаргаж өгч БНСУ-ын ЭСЯ-нд ажилтнаар бүртгэн А2 ангилалын оршин суух виз гаргаж өгсөн нь хууль зөрчсөн үйлдэл юм.
Одоогоор АТГ-ын дарга З.Дашдаваагийн дүү З.Даваасүрэн нь тодорхой албан өрөө байхгүй, хийсэн ажилгүй мөртлөө Сөүл хотод Улаанбаатар хотын захиргаанаас 6000 ам.доллароор буюу татвар төлөгчдийн мөнгөөр цалинжиж байна. Мөн АТГ-ын дарга З.Дашдаваагийн охиноо болон Нийслэлийн газрын албанд ажиллаж байсан, хүргэн О.Нямноров нарыг Япон дахь ЭСЯ-нд ажиллах болсон нь түүний гадаад томилгоон дахь нөлөө юутай өргөжөө вэ гэж сонирхоход хүргэв.
Гэтэл үүнээс цааш хардах асуудал үүссэн!
Эдийн засгийн хөгжлийн хамтын ажиллагааны сангаас 2017-2019 онд авах зээлийн тухай Монгол Улсын Засгийн газар, БНСУ-ын Засгийн газар хоорондын Ерөнхий хэлэлцээрийг 2020 хүртэл сунгасан байдаг. Ингэснээр Ерөнхий хэлэлцээрийн хүрээнд хэрэгжүүлэх төслүүдийн тусгайлсан зээлийн хэлэлцээрийг байгуулах боломжтой болсон билээ. Ерөнхий хэлэлцээрт 2018 оны 1-р сарын 16-ны өдөр гарын үсэг зурсан бөгөөд БНСУ-ын Засгийн газраас 700 сая ам.доллартай тэнцэх хэмжээний хөнгөлөлттэй зээлийг жилийн 0.2 хувийн хүү, зээлийн хугацаа нь 30 жилийн жил ба үүнээс үндсэн төлбөрөөс чөлөөлөгдөх хугацаа нь 10 жил байх нөхцөлтэй юм байна. Энэ талаар тухайн үед Сангийн яамнаас мэдээлж, Сангийн сайд Ч.Хүрэлбаатар, БНСУ-ын Экспорт-Импорт банкийг төлөөлж Ли Дү-Хён, Элчин сайд Ли Ё Хун нар тэрхүү томоохон хэлэлцээрт гарын үсэг зурж байв.
Үүний дотор Баянголын аманд орлогод нийцсэн орон сууцны хороолол барих төсөл оржээ. Түрээсийн төлбөрөөр түрээсийн орон сууцны сан бүрдүүлж, улмаар гэр хорооллын иргэдийг төлбөрийн чадварт нийцсэн орон сууцаар хангах, нийслэлийн агаар болон хөрсний бохирдлыг бууруулахад эдгээр төслүүд томоохон хувь нэмэр оруулна гэж үзэж байв. Харамсалтай нь энэхүү төсөл гацсан. Хэдийгээр дэлхий дахиныг цочироосон цар тахлын улмаас энэхүү төсөл тодорхой хугацаанд зогссон гэж үзэх учиртай ч тендерийн булхай, хээл хахуулийн чөдрөөс болж өнөөг хүртэл таг чиг байгаа гэж хардаж болохоор байна.
Улаанбаатар хотын захиргаа болон нийслэлийн захирагчийн албанаас тухайн орон сууцны төслийг хэрэгжүүлэх гүйцэтгэлийн багийн энэхүү тендерт БНСУ-ын Dongil JV, Da JV, Mooyoung JV, Aum&Lee JV компаниуд өрсөлдсөн юм. Хоёр улсын хооронд мөрдөгдөж буй энэхүү тендерийн дүрэм журам гэж бий. Өөрөөр хэлбэл, тендерийг шударга явуулах, төсөлд шалгарах компани чадвартай байх нь чухал. Ингэснээрээ тухайн төсөл амжилттай хэрэгжих юм. Тендерт оролцож буй компани бүр өөрсдийн онцлог, чадамжтайгаас хамгийн сайныг нь шалгаруулж төслийн ажлын ерөнхий гүйцэтгэгчээр сонгох учиртай. Өнгөрсөн хугацаанд тендер шалгаруулахад Dongil JV компани дүрэм журмын дагуу нэгээр сонгогдож, ажиллах магадлал хамгийн өндөр үнэлгээтэйгээр шалгарч байв. Шалгаруулсан журам нь хоёр улсын тендерийн дүрэм журмын дагуу зохицуулагдаж байв. Тэгвэл энэхүү тендерийн шалгаруулалтыг ямар ч шалтгаангүйгээр цуцалж дахин шалгаруулсан байгаа юм. Хачирхалтай нь дахин шалгаруулалтаар өмнөх тендерт өрсөлдсөн 4 компаниас дөрөвдүгээр байрт шалгарсан Aum&Lee JV ямар ч үндэслэлгүйгээр тэргүүлжээ. Сонин байгаа биз?
Аливаа тендер, томоохон төслийн ажлыг гацаахдаа “мэргэшсэн”, авилга горьдогчид энэ удаагийн тендерийг яаж будилуулсан юм бол?
Хэдийгээр гадны компани найдвартай, сайн гэдэг ойлголт байдаг ч БНСУ-ын дөрвөн байгууллага өрсөлдөхөд хамгийн сул, хамгийн үнэлгээ муутай байсан нь нэгээр шалгарсан нь ийнхүү хардахад хүргэлээ. Энэ талаар тодруулан судалж үзэхэд эхний тендерийн сонгон шалгаруулалт болоход Dongil JV 83.38 оноогоор нэгт, DA JV 81.29 оноогоор хоёрт, Mooyoung JV 82.05 оноогоор гуравт, Aum&Луу JV 79.78 оноогоор дөрөвт орж байжээ. Гэтэл Улаанбаатар хотын захирагч Д.Сумъяабазар хотын даргаар сонгогдмогцоо тухайн тендерийг цуцалж, дахин явуулах шийдвэр гаргалаа. Энэ удаа өмнөх тендерийг хүчингүй болгож дахин зарлахад хамгийн бага оноо авч, дөрөвт шалгарсан Aum&Lee JV компани 81.19 оноог нэгдүгээр байраар шалгарсан байгаа юм. Бусад өрсөлдөгч нар тендерийн дүнг хүлээн зөвшөөрөхгүй, зарга үүсгэхэд тендерийг ахиж зарлав. Гурав дахь удаагийн тендер ахин зарлагдахад өнөөх Aum&Lee JV компани 85.61 оноогоор дахин нэгдүгээр байрт шалгарлаа. БНСУ-ын дөрвөн компани өрсөлдөхөд хамгийн сул, бага оноотой нь удаа дараа нэгдүгээр байраар шалгараад байдаг нь ямар учиртай юм бол?
Аливаа төслийн тендрийн шалгаруулалт гацахаараа л үгсэн хуйвалдаж, авлига үүссэн байдгийн олон жишээг бид мэднэ. Ингэснээр тухайн төслийн үр дүн замхрахад хүрдэг. Үүнтэй ижил төстэй зүйл Баянголын аман дахь түрээсийн орон сууцны энэхүү төсөл дээр давтагдах гээд байгаа аюул нүүрлээд байна. Магадгүй үүний цаана улс төрийн эрх ашиг, авлигын асуудал байсан юм биш биз? Тиймээс энэ удаа үүнийг сөхөөд зогсохгүй, нарийвчлан эрэн сурвалжилж нийтлэх нь зүйтэй биз ээ. Эрх мэдэлтний эрх ашгаас давсан нийтийн эрх ашиг гэж байх ёсгүй. Хэрэв Баянголын аман дахь түрээсийн орон сууцны төсөл буруу хүмүүсийн гарт орж, эрсдэл, хохирол үүсвэл хэн хариуцлага хүлээх вэ. Ингээд тендерээ шударгаар явуулж, сайн компанийг амжилттай сонгож, төслийн ажлыг түргэвчилж, хэрэгжүүлэхийг Улаанбаатар хотын захирагч Д.Сумъяабазар Танаас хичээнгүйлэн хүсье!
/Үргэлжлэл бий…/
У.Оргилмаа
Эх сурвалж:Baabar.mn
