УИХ-ын чуулганы өнөөдрийн үдээс өмнөх нэгдсэн хуралдаанаар Монгол Улсын 2022 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай, Нийгмийн даатгалын сангийн 2022 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай, Ирээдүйн өв сангийн 2022 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслүүдтэй хамт өргөн мэдүүлсэн хууль, тогтоолын төслүүдийн анхны хэлэлцүүлгийг хийлээ.
Төсвийн байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг УИХ-ын гишүүн Д.Өнөрболор танилцууллаа.
Төсвийн байнгын хороо 2022 оны 04 дүгээр сарын 27-ны өдрийн хуралдаанаараа дээрх хууль, Монгол Улсын Их Хурлын тогтоолын төслүүдийн анхны хэлэлцүүлгийг Монгол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийн тухай хуулийн З9 дүгээр зүйлд заасны дагуу явуулж, хуулийн төслүүдийг зүйл бүрээр нь хэлэлцсэн гэлээ.
Төсвийн байнгын хорооны 2022 оны 04 дүгээр сарын 22-ны өдрийн 02 дугаар тогтоолоор Монгол Улсын 2022 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай, Нийгмийн даатгалын сангийн 2022 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай, Ирээдүйн өв сангийн 2022 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хууль, тогтоолын төслүүдийг хэлэлцүүлэгт бэлтгэх үүрэг бүхий ажлын хэсгийг байгуулсан. Тус ажлын хэсгээс хууль, тогтоолын төслүүдийн талаар зарчмын зөрүүтэй санал гаргасан бөгөөд зарчмын зөрүүтэй санал тус бүрээр санал хураалгаж шийдвэрлэсэн байна.
“Төрийн өмчит хуулийн этгээдийн хувьцааг 2022-2023 онд биржээр олон нийтэд нээлттэй худалдах үндсэн чиглэл балах тухай” Монгол Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийн талаар Улсын Их Хурлын гишүүн Ц.Даваасүрэн нарын гаргасан “Тогтоолын төслийн 1 дүгээр хавсралтын 4 дэх хэсгийн 4.1.6-4.1.16 дахь заалтыг хасах” санал хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонхын дэмжлэг аваагүй бөгөөд энэ санал дээр Улсын Их Хурлын гишүүн Ц.Сандаг-Очир цөөнх болсон гэж танилцуулав.
Байнгын хорооны санал, дүгнэлттэй холбогдуулан УИХ-ын гишүүд асуулт асууж, хариулт авсан. Тухайлбал, УИХ-ын гишүүн Ц.Даваасүрэн, төрийн өмчийн компаниудын хувьчлалаас эрчим хүчний компаниудыг хасах санал гаргасан. Байнгын хорооны санал, дүгнэлтэд сая дурдагдсан. Олон нийтэд нээлттэй худалдана гэсэн нэртэй ч ядуу амьдралтай байгаа иргэд худалдаж авч чадахгүй. Тав хүртэл хувийг нэг иргэн авч болно гэсэн байгаа. 34 хувийг нэг гэр бүлийн 6-7 гишүүн авчихаж болно. 20-30 компанитай хүн 6-7 компаниараа дамжуулаад авчих бас боломжтой. Тэр 34 хувиа авсан хүн төрийн өмчийн хүмүүсийг хахуульдаад захирлыг нь томилчихно. Ингэвэл тэр хүний мэдэлд эрчим хүчний компани очно гэсэн үг. Эрчим хүчний компаниудын үнийг барьчихаад ашиггүй ажиллаж байна гэдэг. Ашигтай ажиллахын тулд үнээ нэмнэ. Нэмээд хэлэхэд энэ хувьчлалд хууль зөрчсөн зүйл байна. Эх үүсвэр, дамжуулах шугам хувьчлалд орчихсон явна. Гэтэл дамжуулах шугам төрийн мэдэлд байна гэсэн хуультай. Тийм учир стратегийн салбар болох эрчим хүчийг хувьчлах асуудалд анхааралтай хандаарай гэлээ.
Сангийн сайд Б.Жавхлан, энэ асуудал эхний хэлэлцүүлгийн үед яригдсан. Гурван чиглэлээр төрийн өмчит үйлдвэрийн газруудад бүтцийн өөрчлөлт хийх асуудлаар Засгийн газраас судалгаа хийсэн. Төрийн өмчит компаниудын засаглалыг сайжруулах, 66-аас доошгүй хувь дээр төр хяналтаа тавих, 34 хүртэл хувийг нь нээлттэй хувьцаат компани болгох замаар дотоодын биржээр арилжаалж олон нийтийн хяналтад оруулах чиглэлээр бүтцийн өөрчлөлт хийгдэх юм. Өнөөдөр тодорхой шалтгаанууд дурдаад хойшлуулаад байвал энэ бүтцийн өөрчлөлтийг хэзээ ч амжилттай хийж чадахгүй. Бид жагсаалтуудаа батлаад оролдлого хийж, болох болохгүй зүйлийг ил болгох ёстой. Энэ ажлын ихэнх амжилттай болно гэдэгт эргэлзэхгүй байгаа. Эрчим хүчний төрийн өмчит үйлдвэрийн газруудын тухайд үндэсний диспетчерийн газар, дамжуулах шугамыг хасаад, бусад компаниудыг хувьчилж нээлттэй хувьцаат компани болгохоор Засгийн газар шийдвэрээ гаргасан гэлээ.
УИХ-ын гишүүд асуулт асууж, хариулт авсаны дараа Төсвийн байнгын хороогоор дэмжигдсэн болон дэмжигдээгүй саналын томьёоллуудаар санал хураалт явуулж эхэлснээр үдээс өмнөх хуралдаан өндөрлөсөн бөгөөд үдээс хойших хуралдаан санал хураалтаар үргэлжилнэ хэмээн УИХ-ын Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах хэлтсээс мэдээллээ.
