Шүгэл үлээгчийн эрх зүйн байдлын тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүд хэлэлцэх эсэх асуудлыг хэлэлцэж байна. Энэ хүрээнд гишүүд асуулт асууж, хариулт авч байна.
УИХ-ын гишүүн Д.Батлут:
-Шүгэл үлээгчийн эрх зүйн байдлын тухай хуулийг зарчмын хувьд дэмжиж байгаа. Гэхдээ энэ хуулийн төсөлд иргэд шүгэл үлээснээрээ мөнгө олж авах гэсэн сэтгэл зүй нөхцөл байдал үүсэх вий. Энэ нь хэлсээр хүнийг гүтгэх, матах, хүмүүсийн сэтгэл зүйд сөргөөр нөлөөлөх нөхцөл байдал үүсэх магадлалтай байна. Магадгүй энэ байдлаараа явахын бол аймшиг гэж яригддаг 1930-аад оны үйл явдал давтагдах магадлалтай гэж үзэж байна. Тэгэхээр үүнийг хязгаарлах шалгуурыг хэрхэн тогтоосон бэ?
Мөн энэ хуулийн 3-р хэсэгт төрийн болон албаны хуулийн тухай заасан нууц мэдээлэл мэдсэн хүн шүгэл үлээж болохгүй, энэ хууль үйлчлэхгүй байхаар тусгасан байна. Том хулгай төрийн нууц гэсэн тамгатай цаасны ард явагддаг гэж хүмүүс ярьдаг. Нээлттэй болгож болохгүй юм уу?
Хууль, зүй дотоод хэргийн сайд Х.Нямбаатар:
-Шүгэл үлээгчийн эрх зүйн байлыг хуульчилж байгаа 2 үндсэн зорилго байгаа.
Нэгдүгээрт, төрийн байгууллагын албан тушаалтан нийтийн эрх зүйн субьектуудын үйл ажиллагааг олон нийтийн хяналтад оруулах хамгийн том зорилго агуулж байгаа. Хоёрдугаарт, шүгэл үлээж байгаа хүмүүсийнхээ эрх зүйн байдлыг хамгаалж элдэв шахалт дарамт хардлагад оруулахгүй байх үүднээс эрх зүйн байдлыг нь хамгаалж байгаа хоёр үндсэн зорилготой. Өмнө нь ярьж байхад хуучин нийгмийн үеийн матаасны тогтолцоог сэргээж байна гэсэн болгоомж байгаад байна. Хуучин нийгмийн үед хүнийг үндэс угшаа шашин шүтлэгийг нууц хаасныг ил болгож матдаг үе байсан. Одоо бол хүний эрхийн зарчмуудад нийцсэн эрх зүйн тогтолцоон дээр үндэслэн явж байгаа. Тэгэхээр хуучин матаасны тогтолцоотой үүнийг адилтгаж болохгүй. Энэ бол цэвэр олон нийтийн хяналт руу шилжүүлж байгаа юм. Төрийн албан тушаалтан албан тушаалаа гүйцэтгэх явцдаа авилгын талаар олж авсан мэдээллээ шүгэл үлээхэд төрийн болон албаны тухай хуульд хувь хүний нууцын тухай хуульд хязгаарлалд хамаарахгүйгээр шүгэл үлээх эрх нь нээлттэй байгаа шүү гэж тусгасан. Эрхэм гишүүдийг нэг зүйлийг ойлгоосой гэж хүсэж байна. Бид авлигатай тэмцэх тэмцэлд шүгэл үлээгчийг олон нийтийн хяналтыг чиглүүлэх нь юу юунаас илүү чухал байна. Өнөөдөр АТГ –ийн цөөн хэдэн алба хаагчдын бүрэн хяналтад авлига албан тушаалын гэмт хэрэг үйл ажиллагаа ерөөсөө бүхэлдээ хянагдаж чадахгүй байна.
Г.Бүжинлхам
