Донорын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг өнөөдрийн УИХ-ын нэгдсэн чуулганаар эцэслэн баталлаа.
Тус хуулиар эс, эд, эрхтэн шилжүүлэн суулгах тусламж, үйлчилгээний хүрээ нэмэгдэж, иргэдийн амьд явах, эрүүл мэндээ хамгаалуулах, эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээ авах эрхийг хангаж, гадаад руу байр машинаа барьцаалаад, зараад явдаг урсгалыг бууруулна гэж итгэж байна хэмээн санаачлагч УИХ-ын гишүүн Ж.Чинбүрэн бичжээ. Хуульд орсон онцлох өөрчлөлтийг хүргэж байна.
Үүнд:
1.Монгол Улсын 21 насанд хүрсэн иргэн сайн дурын үндсэн дээр эрхтнээ бусдад шилжүүлэн суулгах эрх зүйн орчин бүрдсэн. Урд нь 25 насанд хүрсэн хүн донор байхаар насны доод хязгаарыг өндөр тавьснаас 21, 22, 23, 24 настай хүмүүс аавдаа, ээждээ, хүүхэддээ донор болохгүйгээс амь насыг нь аварч чадахгүй байх, байр машин гээд байгаа бүхнээ барьцаанд тавих, зарж үрээд гадаад улсыг зорьж, олон зуун сая төгрөгөөр эмчилгээ хийлгэх тохиолдлууд байсан.
2.Цусны болон эс, эд, эрхтний донорын нэгдсэн бүртгэл, мэдээллийн сан байгуулах, сангийн ажиллах журмыг эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн батлахаар хуульчиллаа. Ингэснээр эрхтэн шилжүүлэн суулгуулахаар очерлож буй хүмүүсийн очер, дараалал ил тод болж, хэн нэгэн хүн очер дайрахгүй, батлагдсан журмаар зохицуулагдах юм.
3.Эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллагын дэргэд эс, эд, эрхтэн шилжүүлэн суулгах асуудлаар мэргэжил, ёс зүйн хороо ажиллахаар боллоо. Тус хороо нь маргаантай асуудлуудыг шийдвэрлэж, Дэлхийн эрхтэн шилжүүлэн суулгах нийгэмлэгээс 2008 онд баталсан Истанбулын Тунхаглалын хүрээнд донорын болон эрхтэн шилжүүлэн суулгах эмчилгээний үйл ажиллагаанд оролцож буй эмч, эмнэлгийн мэргэжилтэн, хамтран ажиллагсад уг үйл ажиллагааг бүх хүнд эрх тэгш, шударга, хамгийн илүү ач тустай, үр өгөөжтэй байлгах, ёс зүйн хэмжээг зөрчихгүй байх, хүний болон эрхтний наймаанаас урьдчилан сэргийлэх ажлуудыг зохион байгуулж хэрэгжүүлэх юм. Ингэхдээ зарим тохиолдолд хууль, хүчний байгууллагууд болох Цагдаа, Тагнуул, Улсын бүртгэл, Мэргэжлийн хяналт гээд төрийн байгууллагуудтай хамтран ажиллах юм.
4.Амьд донорууд жилд нэг удаа дотоодын рашаан сувилалд үнэ төлбөргүй сувилуулах эрхтэй боллоо. Хайртай дотны хүндээ тал эрхтнээ өгсөн амьд донорууддаа олон улс орон дэмждэг, хамгаалдаг, хөдөлмөрийн нөхцөлийг нь хөнгөлдөг юм байна. Харин манай улс огт дэмжлэг үзүүлдэггүй. Иймээс рашаан сувилалд жилд нэг удаа сувилуулахаар хуульчлан баталлаа. (Энэ зүйл 2023 оны 01 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс хэрэгжинэ)
5.Цусны болон эс, эд, эрхтний амьд донорыг тухайн эзний зөвшөөрөлд үндэслэн олон нийтэд таниулах, алдаршуулах, амьгүй донор болон түүний гэр бүлд хүндэтгэл үзүүлэх арга хэмжээг хууль ёсны төлөөлөгчийн зөвшөөрөлд үндэслэн зохион байгуулах эрх зүйн орчин бүрдлээ.
Хамгийн гол нь зөвшөөрөлд үндэслэж амьд доноруудаа олон нийтэд танилуулах, олон хүний амь насыг аварсан амьгүй донор болон түүний ар гэрт нь хүндэтгэл үзүүлдэг болсноор үргэлж дурсан санаж, талархаж байх юм. Олон улс оронд энэхүү арга хэмжээ нь маш чухал, хүндэтгэлтэй арга хэмжээнд тооцогддог байна.