УИХ-ын гишүүн Н.Наранбаатар: Засаг дарга орон нутгийн өмчит компанийн ТУЗ-ийн гишүүдийн томилох, чөлөөлөх гэсэн каалт орсон байсан. Засаг дарга нь ТУЗ-ийн гишүүдийг томилдог, өгөх урамшууллыг нь тогтоодог байж болохгүй. Энэ эрх нь иргэдийн хуралд байх ёстой.
Орон нутагт улс төржилт, хээл хахууль бий болгодог зүйл бол орон нутгийн өмчийн оролцоотой компаниуд. Яагаад гэвэл тэдгээр компанийн ТУЗ-д улстөрчид орж байна. Жишээ нь, аймгийн ИТХ-ын төлөөлөгч нар орон нутгийн өмчит компанийн ТУЗ-д орж, цалин авдаг. Үүнээс гадна жилийн урамшуулал авдаг. Нийт борлуулалтын орлогын тэдэн хувь гэхээр 100 гаруй сая төгрөгийн урамшуулал авна. Тухайн компанийн бүтээгдэхүүний үнэ дэлхийн зах зээл дээр өсөхөд гүйцэтгэх захирал бизнес төлөвлөгөөнөөс давсан орлогын 1-2 хувийг авдаг гэхээр хэдэн зуун сая, тэрбумын урамшуулал авдаг. Тэгэхээр гүйцэтгэх захирал болох, ТУЗ-д орохын тулд өрсөлдөөн бий болдог. Ийшээ орохын тулд янз бүрийн улс төрийн үйл ажиллагаа явуулдаг. Ийм асуудал байдаг учраас орон нутгийн өмчит компанийн ТУЗ-ийн гишүүн, гүйцэтгэх захирлыг сонгох шалгаруулахад ямар өөрчлөлт оруулж байгаа вэ.
Хууль зүй, дотоод хэргийн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга П.Сайнзориг: Энэ хуулийг баталснаар аж ахуйн тооцоот улсын үйлдвэрийн газар гэдэг байгууллага байхгүй болно. Бүгд компанийн засаглал руу шилжих ёстой. Олон улсын гэрээгээр зохицуулагддаг Улаанбаатар төмөр зам хувь нийлүүлсэн нийгэмлэг энэ нэршлээрээ үлдэж, бусад нь бүгд өөрчлөгдөнө.
ТУЗ-ийн гишүүнээр өмчийн болон авлигын хэрэгт холбогдож байгаагүй, сүүлийн найман жил улс төрийн албан тушаал хашиж байгаагүй хүмүүсийг нээлттэй сонгон шалгаруулалтаар томилно.
Урамшууллын хувьд дөрвөн сарын цалингаас хэтрэхгүй байх бодлого барьж байгаа. Гэхдээ компани болгоны онцлогоос шалтгаалж уян хатан хандана.
Томилгоон дээр хаа нэг газрын шахалтаар эсвэл сайдын томил гэдэг хүн болгоныг томилох боломжгүй болсон. Тодорхой шаардлага тавигддаг болсон.
ТУЗ-ийн гишүүдийг гурваас дээшгүй жилээр томилж, нэг удаа улираана. Гүйцэтгэх удирдлагатай жил тутам гэрээгээ сунгаад явах уу үгүй юу гэдгээ ТУЗ шийднэ. хэмээлээ
УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар Төрийн болон орон нутгийн өмчит компанийн тухай хуулийн төсөл болон хамт өргөн мэдүүлсэн хуулийн төслүүдийн хэлэлцэх эсэхийг хэлэлцэж байна.
УИХ-ын гишүүн Н.Наранбаатар: Засаг дарга орон нутгийн өмчит компанийн ТУЗ-ийн гишүүдийн томилох, чөлөөлөх гэсэн каалт орсон байсан. Засаг дарга нь ТУЗ-ийн гишүүдийг томилдог, өгөх урамшууллыг нь тогтоодог байж болохгүй. Энэ эрх нь иргэдийн хуралд байх ёстой.
Орон нутагт улс төржилт, хээл хахууль бий болгодог зүйл бол орон нутгийн өмчийн оролцоотой компаниуд. Яагаад гэвэл тэдгээр компанийн ТУЗ-д улстөрчид орж байна. Жишээ нь, аймгийн ИТХ-ын төлөөлөгч нар орон нутгийн өмчит компанийн ТУЗ-д орж, цалин авдаг. Үүнээс гадна жилийн урамшуулал авдаг. Нийт борлуулалтын орлогын тэдэн хувь гэхээр 100 гаруй сая төгрөгийн урамшуулал авна. Тухайн компанийн бүтээгдэхүүний үнэ дэлхийн зах зээл дээр өсөхөд гүйцэтгэх захирал бизнес төлөвлөгөөнөөс давсан орлогын 1-2 хувийг авдаг гэхээр хэдэн зуун сая, тэрбумын урамшуулал авдаг. Тэгэхээр гүйцэтгэх захирал болох, ТУЗ-д орохын тулд өрсөлдөөн бий болдог. Ийшээ орохын тулд янз бүрийн улс төрийн үйл ажиллагаа явуулдаг. Ийм асуудал байдаг учраас орон нутгийн өмчит компанийн ТУЗ-ийн гишүүн, гүйцэтгэх захирлыг сонгох шалгаруулахад ямар өөрчлөлт оруулж байгаа вэ.
Хууль зүй, дотоод хэргийн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга П.Сайнзориг: Энэ хуулийг баталснаар аж ахуйн тооцоот улсын үйлдвэрийн газар гэдэг байгууллага байхгүй болно. Бүгд компанийн засаглал руу шилжих ёстой. Олон улсын гэрээгээр зохицуулагддаг Улаанбаатар төмөр зам хувь нийлүүлсэн нийгэмлэг энэ нэршлээрээ үлдэж, бусад нь бүгд өөрчлөгдөнө.
ТУЗ-ийн гишүүнээр өмчийн болон авлигын хэрэгт холбогдож байгаагүй, сүүлийн найман жил улс төрийн албан тушаал хашиж байгаагүй хүмүүсийг нээлттэй сонгон шалгаруулалтаар томилно.
Урамшууллын хувьд дөрвөн сарын цалингаас хэтрэхгүй байх бодлого барьж байгаа. Гэхдээ компани болгоны онцлогоос шалтгаалж уян хатан хандана.
Томилгоон дээр хаа нэг газрын шахалтаар эсвэл сайдын томил гэдэг хүн болгоныг томилох боломжгүй болсон. Тодорхой шаардлага тавигддаг болсон.
ТУЗ-ийн гишүүдийг гурваас дээшгүй жилээр томилж, нэг удаа улираана. Гүйцэтгэх удирдлагатай жил тутам гэрээгээ сунгаад явах уу үгүй юу гэдгээ ТУЗ шийднэ. хэмээлээ